Heima er bezt - 01.01.1963, Blaðsíða 35

hvolpur, sem Brynjólfur hafði gefið honum. Hafði tík-
in á Bökkunum verið svo hugulsöm að gjóta einmitt upp
úr því, að Gvendur ákvað að staðfesta ráð sitt. Þótti
Gvendi nú bera vel í veiði og sagði sem svo við hús-
bóndann, að sér væri hin mesta nauðsyn að eignast hund.
Jú, Brynjólfur gat ekki mótmælt því. Gaf hann Gvendi
leyfi til að velja úr þann hvolpinn, er honum litist bezt
á. Gerði Gvendur það. Dafnaði hvolpurinn vel og var
hinn sperrtasti og kærði sig kollóttan, þótt eigandi hans
væri ekki talinn meðal mestu virðingarmanna hrepps-
ins. Enda fannst Gvendi svo mikið til hvolpsins koma,
að hann gaf honum nafn og kallaði hann Signor. Gegndi
hann því nafni æ síðan.
Nú brá svo við, að þótt hvolpurinn væri annars elsk-
ur að Gvendi, þá vildi hann ekki tolla sem bezt í kot-
inu eftir flutningana. Vildi hann sækja á fornar slóðir,
sem von var, en engu að síður var það bagalegt fyrir
Gvend. Vildi hann venja hvolpinn sem fyrst við smala-
mennsku, en þegar til átti að taka, var hann allur á bak
og burt, alveg sama, hvað Gvendur rembdist við að
kalla, ekki kom hvolpkvikindið, anzaði ekki einu sinni.
Svo að Gvendur mátti hlaupa á stað, annað hvort hvolp-
laus til ánna, eða þá að elta hvolpinn eitthvað út í buslc-
ann. Og var þetta enn ein ástæðan fyrir því, að Gvend-
ur var tíður gestur á Bökkunum fyrst eftir að hann
flutti. ^
Það var galli á kvígunni, að hún mjólkaði heldur lít-
ið. Þetta var bölvuð óhemja, toldi ekki heima, setti upp
rassinn eins og tryppi og var komin upp að Bökkunum
um leið og búið var að strepta hana — til kúnna þar.
Þangað þurfti maður að sækja hana á hverju kvöldi. Það
var eins og þetta væru samantekin ráð hjá hvolpinum
og kvígunni. Það var eins og þau vildu gera þá kröfu
að mega umgangast sína líka á Bökkunum, lílct og roll-
urnar hans Gvendar, sem runnu alltaf saman við kví-
æmar þar.
En þetta stóð allt til bóta. Kvígan myndi spekjast
með aldrinum, og svo gæti eldri Páinn sótt hana, já, lík-
lega helzt bara næsta ár, heldurðu það ekki, Manga?
Jú, Manga bjóst við því, að minnsta kosti, ef hún
Illa-Kelda væri ekki. Manga var satt að segja alltaf með
lífið í lúkunum, vegna þess að hún bjóst við því statt
og stöðugt, að strákarnir fæm á höfuðið ofan í Illu-
Keldu. Það var hálfþreytandi að heyra hana alltaf vera
að stagast á því. Raunar var Illa-Kelda afleit, enginn
neitaði því. Og núna til að mynda um hásumarið varla
hægt að átta sig á, hvar hún var og hvar ekki. Stóð
þannig á því, að holbakkar vom miklir á henni, sums-
staðar grónir saman yfir henni — og þar hvarf hún al-
veg. Annarsstaðar vora bakkarnir svo nálægt hvor öðr-
um, að bili milli þeirra sást varla, því grasið huldi það
að mestu. Þar gátu óvitar, og jafnvel fullorðnir álpast
ofan í, ef menn voru ókunnugir, og þá var ekki að
sökum að spyrja, því að undir var hyldýpi. Það var því
ekki alveg að ástæðulausu, að Manga væri hrædd um
syni sína, því ef þeir færa ofan í á svona stað, myndu
þeir lenda undir holbakkana og áreiðanlega ekki finn-
ast lifandi, og jafnvel ekki dauðir, fyrr en seint og síð-
ar meir. „Nú, en á vaðinu er ekkert að óttast, mann-
eskja. Og ekki annað en brýna fyrir strákunum að fara
aldrei upp með keldunni og vera aldrei að óskapast þar.
Þeir gátu verið allsstaðar annarsstaðar, kannske.“
Enda tók nú Gvendur sig til einn góðan veðurdag
og gekk með strákana upp með allri Illu-Keldu og sýndi
þeim, hver voði væri þar fyrir dyrum. Stappaði hann
hjá holbökkunum svo jörðin skalf og sagði: Sko! Sko!
Strákarnir stöppuðu líka, litu á Gvend og hvor á annan
og sögðu: Sko! Sko! Síðan reif Gvendur upp stóra
mosaþúfu og kastaði henni af afli miklu ofan í glufu
milli tveggja bakka, er rétt námu saman og kallaði um
leið: „Sokkið, t)mt, ljótt í pyttinum, ljótt í Illu-Keldu!“
Strákamir horfðu á þessar aðfarir með skelfingu. All-
ir þessir tilburðir Gvendar og aðrir fleiri, er hann við-
hafði á þessu ferðalagi, gerðu það að verkum, að
Möngu-synir fengu dularfullan viðbjóð á UIu-Keldu.
Þar við bættist, að mamma þeirra hræddi þá með henni,
er hún réði ekki við þá. Taldi hún þar eiga heima alls-
konar óvætti, er sæktu alla, er vondir væru og óþægir
— o. s. frv. Enda sannfærðist Manga brátt um það, að
synir hennar forðuðust jafnvel að leika sér norðanundir
bænum, svo mikil ógn stóð þeim nú af náttúruundri því,
sem Gvendur hafði valið fyrir landamæri milli sín og
Brynjólfs.
Það stóð mikið til á Bökkunum sunnudaginn í 14.
viku sumars. Það átti að skíra tvíburana. Það var alveg
ótrúlegt, hvað það kostaði mikið umstang, fannst hon-
um Gvendi á Bakkakoti. Og í öllu umstanginu þurfti
að taka ákvörðun um það, hverjir skyldu reiða hvít-
voðungana til kirkju, því í messunni átti að skíra þá
eins og lög gera ráð fyrir. Það þurfti að taka til ná-
kvæmrar athugunar, hvaða hestum viðkomandi skyldu
ríða. í fljótu bragði virtist einfaldast, að foreldrarnir
reiddu börnin, sitt hvort, og riðu sínum eigin hestum.
(Framhald.)
Frá Norðurhjara
Frarnhald. af bls. 16. ---------------------------
fólki næsta fardagaár 1936—1937, en þá fluttist margt
af því brott. Axel bjó þó á Látrum fardagaárið 1938—
1939 í sambýli við Hólmgeir Árnason frá Eyri á Flat-
eyjardal (Knarrareyri). Þá fer jörðin í eyði, er Axel
fluttist að Svæði í Höfðahverfi.
Vorið 1941 fluttust þó þrír Akureyringar að Látrum
og hófu þar búskap: Marinó Sigurðsson, Kristinn Sig-
urðsson og Sveinbjörn Einarsson. Sá búskapur varaði
þó aðeins tvö ár. Vorið 1943 fór jörðin að fullu í auðn.
Meira er sagt hér frá Látram en öðram býlum. Það
er tekið sem dæmi þess mikla hlutverks, sem einangruð
stórbýli gátu haft á þjóðlíf liðinna tíma.
Ritað í janúar 1958.
Heima er bezt 51