Æskan - 01.10.1973, Blaðsíða 34

ÚR ENDURMINNNgum chaplins
A ður en Westminster Bridge var smíð-
uð, var Kennington Road ekki nema
reiðstígur. Eftir 1750 var nýr vegur lagður
frá brúnni beinleiðis til Brighton. Og síðan
stóðu við Kennington Road, þar sem ég
átti mestalla æsku mína, nokkur falleg, til-
komumikil hús, með svalir á framhlið,
Móðir Chaplins.
Hér er mynd af Charlie Chaplin, þegar hann
var 12 ára að aldri.
prýddar járnverki. Þaðan hefur heimilis-
fólk einhvern tíma séð Georg IV. aka
áleiðis til Brighton.
Um miðja 19. öld hafði flestum þessum
húsum verið- umsnúið I leiguhús og stakar
íbúðir. Sum voru þó óhreyfð; þar bjuggu
læknar, efnaðir kaupmenn og vinsælir gam-
anleikarar. Á sunnudagsmorgnum mátti oft
sjá fallegan hest og kerru framan við því-
líkt hús við Kennington Road.
Einhver gamanleikarinn ætlaði í ökuför
allar götur til Norwood eða Merton; og á
heimleiðinni var svo komið við I kránum,
Hvíta hrossinu eða Hornunum eða Ölkoll-
unni við Kennington Road.
Þegar ég var 12 ára gamall, stóð ég oft-
sinnis utan við Ölkolluna til að skoða þessa
höfðingsmenn, þar sem þeir stigu af vögn-
um sínum og fóru inn í barinn. Þar safn-
aðist blóminn úr vaudeville-leikhúsunum
saman á sunnudögum til að fá sér einn
lítinn að lokum fyrir miðdegisverðinn. Þetta
voru skartmenn! mestu, í teinóttum fötum
með gráan hatt, skínandi demantshring
og bindisnælu! Klukkan tvö á sunnudögum
var kránni lokað og gestirnir tíndust út og
slórðu þar stundarkorn áður en þeir kvödd-
ust. Og ég starði á, heillaður og hrifinn, en
sumir þeirra reigðust með hlálegum tll-
burðum.
Þegar sá síðastl var farinn leiðar sinnar,
var eins og sólin hyrfi bak við ský. Og ég
sneri heim í Pownall Terrace, götu með
gömlum, hrörlegum húsum bak við Kenn-
ington Road, og klifraði upp hriktandi stig-
ana upp I litla þakherbergið okkar. Húsið
var ömurlegt, loftið mengað af skólpi og
gömlum fatnaðl. Þennan sunnudag sat móð-
ir mín við gluggann og horfði út. Hún sneri
sér við og brosti dauflega. Inni var kæfandi
heitt; herbergið virtist minna og lægra und-
Ir risið en nokkru sinni fyrr. Á borðinu
upp við vegginn voru óhreinir diskar og
tebollar, og í horninu, við lægri vegginn,
stóð gamalt rúmstæði úr járni, sem mamma
hafði málað hvítt. Milli rúmsins og glugg-
ans var lítið eldstæði, og við gaflinn á
rúminu gamall hægindastóll, sem mátti
breyta I rúm. Þar svaf Sidney bróðir minn
endranær, en hann var nú til sjós.
Herbergið var enn ömurlegra en ella
þennan dag, af því að mamma hafði ein-
hverra hluta vegna látið vera að taka til.
Venjulega hélt hún því snyrtilegu, enda
var hún hressileg og glaðvær og ennþá
ung, ekki orðin 37 ára gömul; og hún gat
fyllt þennan ömurlega samastað hlýju og
yl. Sérstaklega á sunnudagsmorgnum á
CHARLES Chaplin er ^ddur 16. apríl 1889 í
London. Foreldrar kal1 ^oru fátækir leikarar.
sem snemma skildu a^ ^Ptum. Móðir Chaplins
missti röddina og vai$ a ^aetta að leika; hún varð
síðar geðveik og dva^leftir þag meg köflum á
geðveikrahæli. Chapl*11 ^ bróðir hans ólust upp
á hrakhólum, ýmist 1,1 Oióður sinni eða föður
eða á fátækrahælufl1’ lítillar sem engrai
skólagöngu, en báðun1 v j* leiklistin ómótstæðileg
ástríða. Tólf ára gaITia varð Charles Chaplin
leikari — og frægðar^el1^ hans hófst.

vetuma, þegar húri færði mér morgunmat
I rúmið. Þá vaknaði ég I hlýlegu herbergi
við logandi eld, sá ketilinn, sem kraum-
aði á arinhellunni, og síld eða ýsu, sem
mamma hélt heitri á ristinni meðan hún
steikti brauð. Návist mömmu, ylurinn í her-
berginu, hljóðið af sjóðandi vatni, sem
rennt var á tepottinn, meðan ég las viku-
ritið mitt, — þetta var allt með hátíðablæ.
En í dag sat hún og starði uppgefin út
um gluggann. Þar hafði hún setið síðustu
þrjá dagana þögul og annars hugar. Ég
vissi hún var áhyggjufull. Sidney var til
sjós, og við höfðum ekki frétt af honum
i tvo mánuði; og saumavél mömmu, sem
átti að sjá fyrir okkur, hafði verið tekin
vegna ógrelddra afborgana (sem kom ó-
sjaldan fyrir). Jafnvel mitt eigið tillag hafði
þrotið skyndilega, — fimm skildingar á
viku, sem ég fékk fyrir danskennslu.
Ég vissi varla af því að við værum í
þrengingum — vegna þess að við vorum
sí og æ í þrengingum; og ég lét gleymsk-
una um vandræði okkar. Vanalega hljóp
ég heim til mömmu eftir skólann, fór sendi-
ferðir, út með skólpfötuna, bar inn vatn.
Síðan flýtti ég mér til McCarthys og var
þar fram á kvöld, — bara til þess að kom-
ast að heiman.
McCarthy-hjónin voru fornvinir mömmu,
sem hún hafði þekkt, þegar hún var leik-
kona. Þau bjuggu í þægilegri íbúð í betri
helmingnum af Kennington Road og voru
bærilega stæð, miðað við okkur. Ég lék
mér við Wally, son þeirra, fram I rökkur;
og síðan var mér æviniega boðið að þiggja
te. Með þessu slóri krækti ég mér í marga
máltið. Stundum spurði frú McCarthy eft-
ir mömmu. hvers vegna hún hefði ekki séð
hana neitt undanfarið. Og ég fann upp
einhverja afsökun; en mamma hitti kunn-
ingja sína úr leikhúsinu sjaldan síðan hún
lenti í bágindum.
Auðvitað var ég stundum heima. Þá hit-
aði mamma te og steikti brauð í floti, sem
mér þótti sælgæti; og svo las hún fyrir mig
stundarkorn, en hún var ágætur upplesari.
Og þá rann upp fyrir mér, hversu gott var
hjá mömmu og mér skildist, að það var
skemmtilegra heima en hjá McCarthy.
En þegar ég kom inn núna, sneri hún
sér við og leit álasandi á mig. Mér hnykkti
við að sjá hana; hún var mögur og föl og
kvalasvipur í augum hennar. Ég varð ósegj-
anlega dapur i huga; löngunin að vera
kyrr heima hjá henni tókst á við viljann
að forða sér frá allri þessari eymd. Hún
horfði sljólega á mlg. „Hvers vegna ferðu
ekki til McCarthys?" spurðl hún.
Ég var kominn að gráti. „Af því að mig
langar að vera hjá þér.“
Hún leit aftur út um gluggann. „Farðu
bara til McCarthys og fáðu að borða þar,
— hér er ekkert til handa þér.“
Mér fannst ásökun ( orðum hennar, en
ég sinnti ekki um það. ,,Ég skal fara, ef
þú vilt,“ sagði ég dauflega.
Hún brosti guggin og strauk mér um
kollinn. „Já, farðu bara leiðar þinnar." Ég
bað hana að leyfa mér að vera kyrr, en
samt hélt hún fast við að ég færi. Og ég
fór, sakbitinn, og skildi hana eftir aleina
í þessum vesæla samastað. Ekki vissi ég þá
að ömurleg afdrif'biðu hennar á næsta leiti.
Chaplin í kunnuglegu gervi.
33