Skírnir - 01.08.1918, Blaðsíða 29

'tSklrnir] Siðbót Lúthers -219
áöng, er haldið að séu eftir hann. Eru þau öll falleg. —
Af kveðskap hans könnumst vér bezt við sálminn »Vor
guð er borg á bjargi traust*. Lýsir sá sálmur trúaral-
-vöru hans. Fyrstu ljóðin, sem kunn eru eftir hann, voru
nm tvo unga munka, sem brendir voru í Briissel 1523.
Kenning Lúthers hafði náð fótfestu í klaustrinu, sem þeir
voru i. Kaþólskir fengu munkana til að sverja fyrir lúth-
ersk áhrif. En þessir tveir fengust eigi til þess. Þeir
voru því brendir á báli, gengu glaðir í dauðann og sungu
• sálma, meðan logarnir léku um þá. — Þetta átti við
'Lúther.
Eg sagði áður, að Lúther hefði verið leiðtogi fólks-
ins í andlegum efnum. Það var hann með kenslu sinni,
prédikun sinni, biblíuþýðingu sinni, ritum sínum og skáld-
-skap.
Með öllu þessu vakti Lúther andlegt líf hjá þjóð sinni.
Bárust straumarnir þaðan til Norðurlanda og íslands og
víðar um álfuna. — Talið er lika að rit hans, einkum
biblíuþýðingin, haíi hafið ritmál Þjóðverja til vegs og
virðingar. Lúther studdi auk þess almenna skólamentun.
Hann hvatti yfirvöldin til að stofna kristilega mentaskóla
fyrir æskulýðinn. Ritaði hann sjálfur kenslubækur í
kristnum fræðum.
Samt sneri alþýðan þýzka baki við honum. Lúther
var ékki alt gefið. Hann vantaði hyggindin, sem í hag
koma, þegar kom til þess að framkvæma hugsjónir hans
í lífinu. Þá voru honum stundum mislagðar hendur. Erfið-
leikarnir í þeim efnum utðu honum ofurefii, svo hann
neyddist jafnvel til að verða ósamkvæmur sjálfum sér í
sumum atriðum. Hann missir leiðtogatignina að miklu
leyti, þegar til hins ytra skipulags kemur. Ef til vill
lenti lútherska kirkjan þess vegna í höndum þjóðhöfð-
ingjanna. Skilst mér það hafi orðið ytra gangi hennar til
gagns, en innra lifinu, sem Lúther mat mest, til tjóns.
En þó Lúther væri ekki gallalaus, var hann samt
mikilmenni, sannkallaður spámaður síns tíma. Kirkjan
■ og kristna menningin eiga honum mikið að þakka. —