Skírnir - 01.08.1918, Blaðsíða 33
Sklrnlr]
Gunnar á Hliðarenda
228"
meðfram þakka vinsæld sína og vegsemd margra alda þess-
um eiginleika skáldanna, samúð þeirra með þeim, er'
halloka fara og falla.
Það þarf náumast að tilgreina dæmi þess, hve mjög'
höf. er hrifinn af Gunnari. Það er ekki ofsagt um að-
dáun hans á honum, að hún sé »hetjudýrkun* í bókstaf-
legri merkingu. Honum dugir ekki minna en yfirstig
tungunnar, þá er hann kynnir hann fyrst lesendum sín-
um: »Hann var mikill maðr vexti og sterkr, manna
bezt vígr«-------— »Hann skaut manna bezt af boga ok
hæfði alt þat, er hann skaut til« —----------»Ok eigi var
sá leikr at nokkurr þyrfti við hann að keppa, ok hefir
svá verit sagt, at engi væri hans jafningi«.-------»Manna
kurteisastur var hann« (Nj. c. 19). Fylgja hans er »bjarn-
dýri rnikit* og »eigi fanst þessa dýrs maki« (Nj. c. 23).
Og mikil dásemi felst í orðum Höskulds, er hann svarar
Hrúti, þá er hann segir frá komu Kaupa-Héðins til sín:
»Breiðari mun um bakit« (c. 23). Og ant er höfundi um
sæmd hans eins og veg sjálfs sín og virðing. Hann þx-eyt-
ist aldrei á að geta góðs álits á honum, bæði utan lands
og innan. Sjálfur Hákon Hlaðajai’l býður honum kvon-
fang og mikið ríki. Og það skilst á honum, að hann vill
gefa lionum fræudkonu sína, er Bei’gljót er nefnd og
Ounnar »lagði hug á«. Þessarar frænku jai’ls er ekki
getið annai’s staðar. En hann átti dóttui’, er hét Bergljót,
sem gefin var Einari Þambai’skelfi og var hin mesta merk-
iskona og kvenskörungui’. Og jarl segir við Gunnai’, að
óvíða muni fást hans jafningi (c. 31). Og næstum alt
snýst honum til sæmdar, að því er sagail segir berum orðum,
meii’a að segja mál, er lauk svo, að hann varð að bæta
víg sín fé, svo að frændur og vinir urðu að lilaupa undir
bagga með honum. En hetjudýrkunin kemur þó skýrast
í ljós í orðum Gizurar hvíta eftir fall Gunnars: »Mikinn
öldung höfum vér nú at velli lagit, ok hefir oss erfitt
veitt, ok mun hans vörn uppi, meðan landit er bygt«.
(Nj. c. 77).
Margir hafa víst veitt því eftirtekt, að vér reynum.