Skírnir - 01.12.1919, Blaðsíða 14

220
Jón Thoroddsen.
[Skírnir
anum, ef tala má um anda í sambandi við Einar prófentu-
karl eða Bjarna á Leiti. — Ekki veit eg, hvort Bjarni
hefir verið slikur bardagamaður sem skáldið gerir hann,
en mjög líkamshraustur hafði hann verið
Vér höfum nú gripið niður i einum kaflanum í »Manni
og konu« og séð, hversu hann er upp runninn. Og á lík-
an hátt er því vísast farið um uppruna fiestra sögukappa
skáldsins i báðum sögum hans. »HjáImar tuddi var að
allra viti fiækingsaumingi, sem hét Hjálmar og var kall-
aður Goggur«, segir Theodóra Thoroddsen í nefndri gréin.
Hann »átti sömu umskiftingssöguna og Tuddi«, bætir hún
við. Hefir Goggur ekki verið óhjákátlegri í háttum en
nafui hans, Tuddi »Manns og konu«, þar sem hann »gat
ekki fengið væran blund, nema hann hefði pils af konu í
sæng sinni (Ljóðm. J. Th., 2. útg, bls. 275), enda var hann
stundum kallaður Pilsa-Hjálmar. Hefir skáldið ekki haft
fyrir því að skifta um skírnarnafn hans. — Þá þykjast
Vesttirðingar gerla vita deili á fyrirmynd öðlingsins, Sig-
valda prests. »Við kveðum ekki upp úr með Sigvalda
prest«, segir frú Theodóra af mikilli nærgætni við afkom-
endur hins vestfirzka »dánumanns«, er Jón Thoroddsen
hefir gert svo mikla sögu af. Vestfirzk merkis- og gáfu-
kona hefir sagt mér, að það orð hafi farið af þeim drott-
ins smurða, fyrirmyndinni, að hann hafi verið undirförull,
rólegur í l'asi og tali, blíðmáll, einkar lagið að fara í kring-
um menn og koma ár sinni vel fyrir borð. Gáfaður var
hann talinn. Jón Thoroddsen flikar að sönnu lítið hæh-
leikum hans öðrura en hrekkvísinni. Hann gefur i skyn,
að hann hafi verið ræðuskörungur lítill, verið auðugur af
öllu, sem til bús heyrir nema bókum; «af þeim var hann
ekki ríkari en millum húsgangs og bjargálna«, bætir hann
gletnislega við. En síðan heldur hann áfram :-----»Luku
samt allir upp einum munni um það, að ekki þyrfti að
frýja manninum vits«, og kveður honum í viðskiftum hafa
unnist á við þá, er fleiri áttu bækurnar. Lýsing »Manns
og konu« á Sigvalda presti kemur því nálcvæmlega heim