Skírnir - 01.12.1919, Blaðsíða 23

Skirnir]
Jón Thoroddsen.
22.)
augum Þórdísar í Hlíð (»Maður og kona«, 24. k.), (minnir
á lýsing á Víga-Glúmi). Dottið hefir mér í hug, að gerðar-
menn í hýðingarmáli Bjarna á Leiti (»Maður og kona«,
21. kap.) séu afkomendur þriggja frægra bræðra, er Heims
kringla kveður verið hafa kæra Olafi Svíakonungi. Talan
er sama. Bræðurnir hétu Arnviðr blindi, Þorviðr stami,
Frej viðr daufi. Gerðarmenn heita Ögmundur alblindi, ög-
mundur hálfblindi og Erlendur »ójú« eða »halelúja». Er-
lendur »halelúja« getur vel verið kominn af Þorviði
stama, þótt honum sé léttara um niál, er hann etur alt
upp eftir öðrum og bætir aðeins við frá eigin brjósti:
»já, öldungis rétt« eða þess háttar spakmælum. Sameigin-
legt er, að báðir eru auðkendir á málfæri, þótt auðkenn-
in séu hvort öðru gagnstæð Jón Thoroddsen gat varla
breytt þremenningum sínum minna, ef þessi hugmynd
hans er runnin frá bræðrum Heimskr. — Ef sýrukersóhapp
Tudda er skáldsmið, hefir það sennilega æxlast af snar-
ræði Gizurar Þorvaldssonar í Flugumýrarbrennu. Þá er
skáldið reit um svaðilfarir Tudda, mundi hann og vel
eftir kerinu góða, er Gizuri bjargaði, þvi að hann getur
þess, að engin griðkvenna hafi viljað taka að sér starfa
Hallfríðar Garðafylju. En vera má, að skáldið hafi hér
haft raunverulegan atburð i huga.
Það sem skemtir bezt í sögum Jóns Thoroddsens er
kimni hans og gamansemi, er stundum bregzt í galsa.. Flest-
ir hafa víst veitt því eftirtekt, að tunglið byrgir sig stund-
um svo rækilega bak við ský, að ekki sést svo mikið
sem rönd af þvi, en bleikir þó alt landslag, börð og sanda,
tún og engjar, hraun og mela, i daufu, blæþýðu skini.
Jóni Thoroddsen fer svipað i sögum sínum. Hann. dylst
þar undir viðburðum og viðræðum, en litkar þó alt, er
kann segir frá persónur, háttu, atburði og jafnvel híbýli
ntanna í skopi sinu. Af þessari kimni hans stafar, að oss
verður ekki eins kalt til sumra sögukappa hans og þeir vinna
t'l- Beri menn sögur sveitunga Jóns Thoroddsens, Gests
Pálssonar, saman við sögur hans. Sést þá, hve Gestur
hlæs meiri gremju í brjóst. Þó sést á lýsingum Jóns Thor-