Skírnir - 01.12.1919, Blaðsíða 52

258
Færeysk þjóðernisbarátta.
[Skírnir
dönsku og færeysku í sama kvæðinu. Auk þess kafa Fær-
eyingar stundum notað aldönsk kvæði við dans sinn og
gera það enn.
Færeyingar kafa alt fram á síðustu daga kaldið áfram
að yrkja danskvæði, einkum eftir íslenzkum sögum. Einna
nafntogaðastur þeirra skálda, sem kveðið kafa í kinum
forna stíl, er Jens Christian Djurhuus, bóndi í Kollafirði á
fyrri kluta 19. aldar. Eíann orti meðal annars nýtt kvæði
ura Sigmund Brestisson og annað um Orminn langa. Af
mönnum, sem enn lifa, kefir Jóannes Patursson kveðið
Gunnnleygs kvæði eftir Gunnlaugs sögu, og það er ekki
síðasta danskvæðið, sem ort kefir verið í Færeyjum.
Hversu vel kvæðin kafa getað geymst í manna minn-
um öldum saman, sýnir meðal annars dæmið um Ljómur
Jóns biskupB Arasonar. Þær bárust til Færeyja skömmu
eftir að þær voru ortar og kafa orðið vinsælar þar. Á
síðustu öld var kvæðið fært í letur og var þá furðanlega
lítið breytt frá frumkvæðinu, svo að það er ekki ónýtt til
samanburðar, ef finna á, hvernig íslenzki textinn muni
hafa verið upphaflega.
önnur tegund kvæða, sem líka voru sungin við dans,
voru háðkvæði, er Færeyingar kalla þætti (fær. tættir eða
táttar). Þátturinn var að jafnaði ortur um einhvern sér-
stakan mann, sem farist hafði klaufalega. Oft var hann
kveðinn í hefndarskyni. Svo að þátturinn kæmist út með-
al manna, söng skáldið kann sjálft við dans, þegar færi
gafst. Bezt þótti, að sá sem sneitt var að, væri viðstadd-
ur, og þurftu vaskir menn að halda í kann, svo að kann
hlypi ekki út fyr en alt var um garð gengið.
Einhver elzti þáttur, sem enn er til, er Ánanias tátt-
ur, ortur um 1700 af Símuni í Hörg. Þá voru byssur að
berast til Færeyja. Ánaniasi tekst að klófesta eina af
þessum gersimum, en á keimleiðinni vöknar púðrið hjá
honum; þá setur kann það í pott og hengir yfir eld, en
potturinn springur í loft upp og Ánanias með. Þessi þátt-
ur er einn kinna beztu og laus við klúrleik þann og stór-