Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1934, Side 71

70
þess er ofur einfalt. Þaö þarf nefnilega ekki annað en að
láta plönturnar “vitja” fyrri stöðva sinna. Þegar hinar
veiku sykurreyrsplöntur voru fluttar í akra uppi í fjöllun-
um. þar sem loftslagið var svalara og þurrara, urðu þaer
strax sterkar aftur.
Grasafræðingar hafa fundið að kartöfluplantan óx
upprunalega uppi á háfjöllunum í Suður-Ameríku. Fyr-
irrennarar Incanna fundu þær fyrst; og þá hófst þróunar-
og umbótasaga þsssarar stórnytsömu jurtar, og henni er
ekki iokið enn. Kartöflurnar geta sýnilega ekki fremur
enn sykurreyrinn “gleymt” sínum upprunalegu heim-
kynnum; þær þróast bezt ef ein og ein kynslóð þeirra
fær við og við að vaxa í fjallaloftslagi.
Ef til vill stafar heilmikið af hnignun ræktuðu juit-
anna, sem Ranguy kvartar um af því að þær eru neydd-
ar til þess að vaxa of lengi langt frá heimkynnum sínum.
Prófessor N. I. Vavilov við verklegu grasafræðis-
stofnunina í Leningrad á Rússlandi, sem hefir kynt sér
vaxtarskilyrði jurta mjög rækilega, heldur því fram, að
fyrir sumar ræktaðar jurtir. einkum korntegundir, svo
sem hveiti, hafra og rúg, sé ræktunin ekki tiltakanlega
veikjandi; enda sé næsta lítill munur á þeim ræktuðum
og viltum. Hann heldur, að menn hafi ekki uppruna-
lega leitað að þessum jurtum í náttúrunni, heldur hafi
þær sjálfar dregið að sér athygli þeirra og neitt þá til
þess að taka sig til ræktunar. Hann er þeirrar skoðun-
ar, að gátan um uppruna korntegundanna verði bezt
ráðin með því að taka til greina þann sannleik, að þess-
ar jurtir vaxa helzt á þeim stöðum, þar sem menn héldu
sig mest til forna: í lausum jarðvegi kringum vatnsupp-
sprettur á fjöllum og einnig þar sem var mikill umgang-
ur af mönnum og dýrum og jörðin traðkaðist upp. Hann
heldur að hveitið hafi flækst fyrir fótum manna í fyrnd'
mni einhversstaðar í löndum þeim sem Tyrkir ráða nú
yfir í Litlu A síu og í Kákasusfjöllunum. þangað til að
því var veitt eftirtekt og við því var tekið fegins hendi.
Syo kom rúgurinn, fyrst sem illgresi í hveitiökrunum,
einkum þeim, sem láu hátt upp til fjalla, þar sem veður
var helst til kalt fyrir hveitið, sem þolir kulda ver enn
rugur. Smám saman varð svo þessi óboðni gestur eins