Dýravinurinn - 01.01.1916, Síða 59

Svo eru liyggiiidii sem í lmg koma.
Ilér að l'raman cr þess getið, að sveitafélög í Svíaríki, Noregi og Danmörku,
hafa slofnað dýraverndunarfélög hjá sér. Væri ekki reynandi að reyna eilthvað líkt
þvi liér á landi?
í’að vill svo vel til, að góð meðfcrð á skepnum er jal'nhliða hagsvon fyrir eig-
andann, og um leið fyrir sveitarfélagið. Pað cr svo margreynt, að vel fóðraðar og vcl
mcð farnar skepnur, gera meira gagn eigandanum pótt færri séu, en miklu lleiri skepn-
ur, sem dregnar eru fram horaðar vor eftir vor. Og svo þegar þar við bætist kviðinn
og hugarangrið eigandans i harðindunum á vorin, að missa þá margra ára gróða sinn,
þó kvalir skepnanna hryggi hann minna.
Er það ekki mikilsvert að komast hjá slíku tjóni og hugarangri? Meðalið er:
liyggilegur heyásetningur á haustin og heyfyrning á vorin. — Heyfyrningar er trygg-
ingarsjóður landbóndans.
Húseigendur vátryggja hús sín, og aðrir vátryggja skip sín og vörur. Vátrygg-
ingargjöldin í heiminum hlaupa á miljónum króna, og þetta þykir eigendunum tilvinn-
andi, en landbændum hér á landi þykir ekki tilvinnandi að tryggja búpening sinn, að
fáum undanskildum; þeir þurl'a þó ekki að greiða meiri upphæð, en vexli af því heyi,
sem leil't er á hverju vori, eða i mesta lagi, ágóða þann, sem gat orðið á skepnum
þeim, sem hcfðu getað lifað af heyleifunum yflr velurinn, væri hann góður. En hefði
komið harðinda vetur, hvernig fór þá? Er hagnaðurinn af hinum viðbættu kindum, að
jafna saman við þá hræðilegu hættu, sem af þessu getur leitt í harðindum?
Búhyggnum mönnum þykir það ekki tilvinnandi, þess vegna gera þeir sér að
fastri reglu, að eiga hey afgangs eftir velurinn og fyrna þau. Af þeim mörgu mönnum,
sem ég liefi þekt um dagana, eru örfáir fátækir, sem ætíð hafa átt heyleifar á vorin og
skepnur i góðu standi, en aftur hefi ég þekt fjölda manna fátæka, vegna þess, að þá
vantaði hey á veturna og vorin, og mistu ýmist líf eða gagn af skepnum sínum. En
marga þeirra vanlaði nægilega framsýni og velvild lil skepnanna sinna.
Mjög fáir drepa reiðheslinn sinn úr hor, af því þeim þykir vænt um liann, og
eins mundu færri skepnur líða hungur og illa meðferð, ef eigendunum þætti vænt um
þær og fyndi það, að frá þeim kemur lífsframfæri hans og skylduliðs hans. Faðirinn
skipar ekki syni sinum í lífshættu út í ófæra á, af því honum þykir vænt um hann og
er ant um hann. Eins mundi eigandinn ekki slofna búpening sínum i bersýnilega lífs-
hættu með vitlausum gapa-heyásetningi á haustum, ef honum þætli verulega vænt um
skcpnur sinar.
Pað þykir velgert og göfugmannlegt, þegar menn bjarga öðrum úr lífsháska,
eða hjálpa varnarlausum og minnimáttar manni. Er þá ekki einnig velgcrt, að hjálpa
og bjarga varnarlausum skepnum, sem eru einskis máttar gagnvart þeim eigendum, sem
tella lííi skepna sinna i horhættu og hungurkvalir. —
Sársaukatilfinningin er lík í dýrinu og manninum, bæði elska lifið, og hræðast
kvalir og dauða álíka mikið. —
Alþingismennirnir slógu greinilega utan við naglahausinn, þegar þeir ælluðu
að slá sig til riddara með forðabúrslögunum. Forðabúrin eiga, að vera í hugskoti og í
licyhlöðu hvers búandi manns, en ckki í sveilaforðabúri. Menn munu segja: Petla er
gagnslaus tillaga, mönnum er ekki trúandi fyrir þvi alment, að geyma heyforðann lyjá
sér. »Veit cg það, Sveinki«, og því segi cg, »hugarfar bænda þarf að breytást, og meðan
það breytist ekki, cr alt, sem ráðgert er móli horfelli, lélegl kák«. Landbóndinn vcrður
að hugsa líkt kaupmanni, sem álítur það ekki aðeins tilvinnandi, heldur sjálfsagt, að
vátryggja hús, vörur og skip sín. Reyndar þarf ckki að fara svo langt, að fara lil kaup-