Heimilisblaðið - 01.01.1952, Blaðsíða 21

16
D a 1 m a n n
SKÓGARLAUF
ANNHVÍT sæng á hvítadauða-
hælinu! Hvað var hún á móti
grænum skógum vorsins? Birnir
svifti af sér rúmfötunum oc sté
frain á gólfið. Einu sinni, þegar
hann var lítill drengur, hafði hann
farið út í skóg og lirist bjarkirnar,
svo að dökkgrænt vorlaufið lirundi
yfir liann. Síðan tók liann nokkur
fúasprek og hyggði rimlakofa í
einni hrekkunni, þakti hann utan
með lifandi skógargreinum og fór
svo að svipast uni eftir húsdvrum
á heiinilið. Birnir varð há að fara
aBa leið heim í hæ, til þess að
sækja kisu gömlu og átta hálfvöxnu
kettlingaiia hennar. Á svipstundu
liafð'i hann stofnað þarna fyrir-
myndar kattasýningu í skógarkofan-
um síntlm. En þegar öll sýningin
tók þennan líka roksprett á eftir
músarrindli og hvarf í skóginn, gafst
hann upp við húskapinn og þóttist
vera útílegumaður. Birnir mundi
glöggt eftir útlagakórónunni, sem
hann nefndi svo. laufríkiim greinar-
anga um hvirfilbrúnirnar og stóðu
laufsprotar út úr honum aBt í kring.
Þá var sólhjartur sumardagnr.
Fagurhlá heiðríkjan, þrungin guB-
sindri geislaflóðsins, skein í fersk-
um ljóma yfir dumbgrænni lauf-
hvelfingu hjarkaskógarins. Og niður
vorkátra lækja myndaði stórfeBda
fagnaðarhljómkviðu í hlíðunuin háð-
um tncgin dalsins. LitB útileguinað-
urinn sat lengi í einihrúsk og lék
sér að því, að festa hjarkalauf á
einibroddana, unz einirunnurinn
var alþakinn breiðum trjáhlöðum.
Ljósir einiberjaklasarnir, er enn,
svo snemma sumars, voru ekki farn-
ir að dökkna, sýndust ekki nógu
faBegir, svo að Birnir huldi þá
líka með laufblöðunum, en sótti fag-
urrauð lirútalyngsher neðar í hrekk-
una og festi þau hér og þar á eini-
hroddana, innan um laufið.
Útilegumaðurinn reikaði uni skóg-
inn og mætti hóndanum af næsta
liæ, sem var að lilaupa uppi rollu
í reifi. — Komdu, strákur, og eltu
skjátuna, frá þessari hlið. Ég kem
hininn megin, sagði hóndinn. Flaum-
ósa æddu þeir út í stórgrýtta skriðu
í miðri skógarlilíðinni, ærin slapp
yfir, en bóndinn náði lambinu og
markaði það. Blóðið rann niður
um hálsinn á litla greyinu. Móðir
þess var hlaupin langt í hurtu og
þrælbeinið æddi á eftir lienni með
lamliið í fanginu. Þá hristi það liöf-
uðið, svo að hlóðslettumar þeyltust
yfir hóndann og liann varð allur
rauðflekkóttur um andBtið. Þá skelli-
liló útilegumaðurinn á stærsta stein-
inum í urðinni. Bónda brá svo, að
hann missti fórnarlatnb sitt, festi
jakkalafið á bolkvist bjarkar og reif
það. Þá hló útilegumaðurinn aftur.
Á saina augahragði vur hann á
fleygiferð frá roBueltiiigarskyldiinni
við þennan byggðamann, sniatig
gegnum skóginn í öfuga átt, braut
trjágreinarnar, sem klóruðu hann,
og kom, nteð fyrstu ágætiseinkunn
fyrir pretti, lafmóður inn í fallegt
rjóður. Svona eigu útilegumenn að
vera! Og Birnir öðlaðist furðulega
inergjaða reynslu þennun dag. Lífið
HEIMILISBLAÐl0
í skóginuin var dásamlegt, ef 111,1
ur forðaðist allt, sent minnti á
Quixote-ana í byggðinni og heg
sér eins og Rohinson Krusoe,
hugarfari llróa liattar.
Stuudirnar liðu, knúnar ósýnilcfir
kvöld1-
se111
aflfjöður, runnu að kyrru
sein elfur að ósi. Það virtist svo,
síðdegisþögnin yfir skógardal,lU”
gæti stöðvað rás tímans og hefð1 f ^
það. Það var enginn blær. Og l>nr'
og laufið var hætt að hvísla-
,a-
rótt var yfir hverjum læk og l1",^
að niðurinn rann sainan í lágsl1"11!
andvarp, þegar dagurinn . k'al
Aldrei mtindi liann koma aftur’
hauí
ilóff
sami. Ylurinn frá kynningu
kólnaði í loftinu og féll setn
yfir grundir og skóga. Þá upPf"^
aði jörðin, að hún var þyrst.
hennar og gróðtir dmkku skál ^
ins, sulgu saknaðarveigar, 1 "rs jj
uni dropum, sem hrutu ljósst^„
hverfandi geislanna á roðask>J j
austurhiminsins, í tárhreinni v"r'^.j
sinni, áður en þeir hrundu 1 |j
dimnia skaut foldarinnar. Þá 111 j
útilegumaðurinn, að hann 11,11 ^
vaka yfir túninu. Ráðagerðirnar ^
útileguna eyðilögðust hver af all",jrj |
og svo var kappinn orðinn j I
en lítið svangur. Nokkuð var .
óþægilegt að verða sér allt 1
þess nieðvitandi, að geta eng» ' ^
af áfonnum sínuiii, einum deg1
ur, og að Btadýrð kvöldsins ‘ j
raunar á óbreyttan halanegra ^
skaftpott á hausnum, þar se'u
átti krýndur öræfakonungur. r|
ið sætti liann þó við tilvernno a
Ljósvængjaðar verndardísir 11
lausrar bernsku svif't miBi le*,s
vornæturinnar kringum hmU [.
ði
og
is1"'
Jtél'
Fjalla-Eyvind, er hann kasto1
prýddu útlagakórónunni sinin
til byggð'a.
Og nú stóð hann þarna
gólfinu, klæddur Ijósuin na ,
J°. ,
sto'
X
ká>"'l
og horfði á hvíta sængin"’
breiðuna, sem hann átti lll>,
undir. Snertur af svima knú®1
til að setjast á stólinn °g jfI)g
fram á horðið. Hann var ekk1^^^.
ur útilegumaður í skógnm . ,|,ra.
*! ,ís"l
unnar. Og niilli þeirra
að
vu
stofunnar lágu óraleiðir, ‘ .
löfr"sk
stundum líka gegnunt
íÍEIMILISBLAÐIÐ
17
uar sem annað var að gera, en liggja
°g fylgjast með dropatali tómleik-
j*ns. Á andstyggilega snjóhvítum fleti
0rðplötunnar opnaðist fjarsýn yfir
J'ngbrekku. Þar var heldur en ekki
^akarl í bæjarlæknum! Við hlið
lrnis sat hjartadrottningin, með
"furlítið fjalladrapalauf milli fingur-
^0l»anna og liorfði á bann björtum,
kandi augum eins og ofurlítið
Snieyk við eigin ástúð. Blærinn lyfti
j>°kkjarpa hárinu hennar i háan
,rUsk og sló honuni við vanga hans.
. Éegnum myndina stirndi óljóst á
jsuijön borðflatarins og rautt óróa-
°°ið gerði ákafa uppreist gegn
jbrifuin hennar. Birnir fann ólguna
a Um sig allan og um leið log-
jaran sviða undir rifjunum, um allt
rjóstholið. Hann lyfti höfðinu. Inn
,tn °pinn gluggann streymdi daufur
'luíUr fölnaðra bjarkarlaufa í skrúð-
parðshrekkunni ofan við hælið.
^osturfjöllin glottu kuldabiturt, með
Jjj'l fyrstu snjóa um eggjarnar.
Jupblámi hiininhvolfsins átti enga
**ÍU og sólskinið var eins og láta-
astl' Birnir fann til löngunar að
r*ða alla þessa jökla nteð blóði
Sln». En svo komu minningarnar
ahur 0g tóku hlutverkið að sér.
o ,
g a meðan þær störfuðu breiddist
a»nar hlær yfir líðandi stund.
»v° klökk var tilfinningin um
n*rveru liðinna atburða, að Birnir
0 1 borðið með krepptum hnefan-
U 1,1 og rak hana burt. Og þá hörf-
Jj^u minningarnar líka. Eins og smá-
°rn lostin þungum löðrungum fyrir
Sakleysið eitt, gáfust þær upp og
yðu saknandi út í kaldan geiminn.
’b'KKar en fyrr skildi Birnir, hve
,nj°B hann unni þeim. Og ið'runin
S3r °g vonlaus leitaðist við að end-
Urbeimta hin ljúfu grið. En það
ar eins og jökli brýndar eggjar
a,lanna ristu sundur alla þræði
Jn,>l> bans og minninganna. Og hvað
bafði
hann eiginlega ætlazt fyrir?
. rata> eins og blautur osturinn ofan
bað|
brauði
nu á morgnana? Ætli ekki
Var hann þá orðinn eins ,og
stofugöngu? Oft ræddu
1 lr ráðalausir á latinu um lyf og
asleika
>*knar
b
jj en þeir sungu ekki „Vexilla
ei Prodeunt“ ,söng fagnaðarins.
nú brá fyrir skottinu á gömlu
kisu, eins og forðuin, þegar hún
liljóp inn í skóginn nteð alla kettl-
ingafylkinguna á eftir sér. Birnir
stóð brátt alklæddur frammi á gang-
inum. Það var víst til þess að elta
þessi skott, að hann hentist alla leið
upp í brekku og öslaði í lirúgum
bleikra, gulra og rauðra laufa innan
um skógarrunnana. Nú fann hann
aftur til sársaukans inni fyrir. Tregi
lífsins tók til hjartans, veiðifögnuð-
ur dauðans til lungnanna og brjóst-
himnunnar. Svona var liægt að rækta
ostinn í sjálfum sér innan sjúkra-
hússveggja. Þetta gat ekki gengið!
Var bara ekki hægt! Birnir stndd-
ist við eina hrísluna og litaðist um.
Hvergi var sumar að sjá. Rjúkandi
foss tímanna hafði flutt það i haf
gleymskunnar, máð spor þess, sem
lágu framhjá hælinu; og á foss-
hrúninni stóð aðdáandi lífsins, með
hraðlest haustsins á hak við' sig.
TTnnreistnraldan í blóði Birnis gerði
vart við sig á ný.
Ot meðan Birnir stóð í þessum
snorum. var sem honum yxi styrk-
o r he'lhrigðs manns. Hreyfing og
st.irf. infnvel mikil árevnsla; varð
honntn knviandi nauðsvn á þeirri
stundii Oc í sama hili var allur
lp:ð: s'úkravistanna svo fiarri huga
h-ns. að hnð var eins og slíkt ástand
hefðí aldrei verið til. Rammur
knldahefur af rótarmold skógarrunn-
anna rann uni vit hans og strevmdi
eins oa flaumur af áfengi inn á
teueakerfið oc inn í æðarnar, þrútn-
iir af ólcandi hlóði. Birnir sveigði
biörkina. sem hann studdist við, og
’mkk. sefamikil rót hrotnaði brekku-
mecin. Hann lagðist með öllum
þnnca sínitnt á hrísluna, dró hana
n’ðnr lirekkuna oc fjórar aðrar ræt-
ur rifnuðu upp úr jarðveginum.
Hríslan var ekki stærri en svo, að
vel mátti koma henni fyrir inni í
stofunni, rétt svona til þess, að það
sæist, að' maður hefði eitthvað verið
að gera, þar sem annars aldrei gerð-
ist neitt.
Dalurinn safnað'i skugguin í vest-
urhliðarnar og landmörk þeirra
færðust liægt og hægt niður brekk-
una ofan við skrúðgarðinn. Hinum
megin árinnar stóð lítill hundur
langt frá stórum hrossahóp og
gjanmiaði úr sér allt vit. Jæja, Glói
gamli! Það væri gaman að' skreppa
snöggvast ineð þig í göngur inn á
roksanda við Kiðagil. Ég kann alltaf
illa við raga seppa, sem narrast að
sjálfum sér. Og þetta hríslutetur
mundi ekki nægja, og ekki skógur-
inn allur, til að hýða inn í þig
liugrekkið, hvað sem við lægi, því
að það á rætur sínar inni og vex
út, eins og björkin.
Þungan nið var að heyra til hafs-
ins og fjörðurinn þarna norðurfrá
var þó svo kyrr. Eða var það brim-
ið' í hans eigin hlóði? Birnir slengd-
ist nið'ur og hríslan stakkst langt
ofan í brekku. Nístandi krantpaflog
undir rifjunum svipti hann öllunt
mætti til að hreyfa sig. Hann lá
þarna, hlustaði á andköf sín, og
sogaði að sér kalt loftið, greip í
æði ofan í moldarsárið eftir einni
trjárótinni og bylti sér með snöggu
taki á grúfu. En það var sami
kuldinn í grasinu, og hrjóstið hélt
áfrain að soga.
Eftir kastið var honum ljóst, að
hann stæði ekki upp aftur. Flogin
niundu koma hvert af öðru, ineð
stuttum hléum og napur haustdagur-
inn gaf engin grið, þegar skjól hæl-
isins var fjarri. Birnir átti engan
vilja til að' kalla. Sá, sem stelst út,
án þess að nokkur sjái, má ráða
sínuin örlögum sjálfur! Og var það'
ekki einmitt það, sem hann alltaf
hafði óskað sér? Og svo hætt sér
of nærri fossbrúninni.
Svona langt náði áætlunin nú ekki
i fyrstu, og vissan um skyndilega
breytingu kom eins og reiðarslag,
þruma úr heiðskíru lofti, þjófur inn
um skotheld varnarvirki, og rændi
hann öryggi. Engin leið' önnur en
berast með straumnum og hverfa í
iðuna. Augnahliks barátta. Og upp-
reistarblóðið sigraði. Bara gantan,
að leysa landfestar einn, og kveðja
þögull hin gömlu vé! Á rjúkandi
öldu i ofviðri köldu nú ýtt skal úr
vör, — hvernig svo sem landtakan
yrði á ströndinni fyrir handan.
Ljómandi var hann annars fallegur,
þessi heimur, sem hann liafði dval-
izt i! Og skemmtilegur, eins og æv-
intýri þjóðsagnanna um hulduhyggð-
ir í Ódáðahrauni! Eða sagan af hon-