Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1919, Page 16

258
Sigurður Magnússon:
| iðunn
það alkunnugt, hve hressandi og lyslug kjötsúpa er.
Fyrir skömmu þótti kjötsúpa lítilsverð sem fæða,
vegna þess að hún hefir lítið af liinum eiginlegu
næringarefnum, en þá þektu menn ekki bætiefnin.
Súputeningar og »extrakt« það, sem í búðunum
fæst, mun vera bætiefnalaust. Ef fiskur og kjöt er
gufusoðið eða steikt, þá haldast bætiefnin fremur í
því. Eins og áður er sagt rýrna bætiefni mjög við
þurkun, niðursuðu og langa geymslu í salti.
í korntegundunum er tillölulega mjög mikið af
bætiefnum. Bezt að því leyti eru bygggrjón, og
þar er bætiefnunum jafnað um alt kornið, en eru
ekki að eins úti við hýðið eins og i hrísgrjónunum.
Bygggrjónagrautur er því einhver hin hollasta fæða,
og ætti að nota hann meira en gert er. Virðast bæti-
efni korntegundanna þola vel geymslu og þurk. Gróft
brauð er betra en fínt, þvi það gildir hið sama um
rúg og hveiti sem um hrisgrjón. Kex og skonrok og
þess konar hart brauð, sem bakað er við langvarandi
háan hita, er bætiefnasnault. Jarðepli, rófur og
grænmeti er auðugt að bætiefnum og hin hollasta
fæða, en við suðu fara efnin mjög út í vatnið, og
má það því ekki fara til spillis. Þurkað grænmeti er
bætiefnalaust og því lítils virði. Nýir ávextir og ber
er einhver hin bætiefna-auðugasta fæðutegund.
Sennilegt þykir, að öl og vín séu bætiefna-auðug, og
sé það vegna þessara efna, en ekki vegna vínandans,
að þessir drykkir auka matarlyst og hafa hressandi
áhrif, sé þeirra neytt í hófi. Öðru máli er að gegna
um whisky, brennivfn og aðra eymda drykki. t*eir
eru varhugaverðir.
Annars er margt enn óljóst um þessi bætiefni, en
búist er við, að þessar nýungar i fæðufræðinni muni
valda ýmsum breytingum í mataræðisreglum sjúk-
linga. Ég get tekið eitt dæmi til skýringar. Þegar
sjúklingur hefir lífsýki, þá var og er oft fyrirskipað