Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1926, Side 10

88
Einar H. Kvaran:
IÐUNN
leikur, sem þarf að segja. S. N. þarf að standa and-
spænis honum, þó að hann sé nokkuð skuggalegur fyrir
sjálfan hann. Og lesendurnir þurfa að skilja hann.
Eg skal benda á eitt dæmi af mörgum. S. N. er
ósammála lífsskoðun minni. Við það er auðvitað ekkert
að athuga. En ef sanngirnin og óhlutdrægnin hefði verið
ófölsuð, þá hefði hann látið þess getið, að lífsskoðun
mín sé, það sem hún nær, og að því leyti, sem hann
deilir á hana, í samræmi við það, sem Jesús frá Nazaret
hefir haldið að mönnunum, og við frumhöfunda kristn^
innar. I stað þess reynir hann að æsa fáfróða og at-
hugunarlitla lesendur gegn mér með því að telja þeim
trú um, að eg sé með einhverjar nýjar og hættulegar
kenningar, hafi hafnað kristninni með hugsun minni,
leiki mér að því að grafa ræturnar undan siðferðismeð-
vitund þjóðarinnar og svíkjast frá alvöru þessa lífs. Eg
spyr: Er þessi »sanngirni« og »óhlutdrægni« ófölsuð?
Sannleikurinn er sá, að öll skrif S. N. um mig eru
ein breiða af ósanngirni. Eg skal taka, rétt til dæmis,
atriði úr síðari ritgerð hans, »Heilindi«. Eg hafði sagt
í ritgerðinni »Kristur eða Þór«, að ef stefna ætti burt
frá frelsinu, skilningnum og mannúðinni — eins og S. N.
hafði haldið fram að vér ættum að gera — þá yrði
lífið að samfeldri andstygð í mínum augum. S. N. notar
þessi orð mín svo, sem eg sé með algerlega ótakmörk-
uðu frelsi, og vilji »ekki skilja, að frelsið geti orðið
afskræming af sjálfu sér, leitt af sér stjórnleysi og
óskapnað*. Eg hefi auðvitað ekki gefið nokkurt tilefni
til þess að vera sakaður um slíkan viljaskort. Eg hefi
traust á frelsinu, sem takmarkað er af skilningi (3: viti)
og mannúð. Mér finst ekki ófölsuð sanngirni í því að
gera úr mér einhverja hættulega siðferðisgrýlu fyrir það.
Alíka geðslegt dæmi um »sanngirnina« stendur nokk-