Kirkjuritið - 01.05.1957, Qupperneq 45

Vani í Skálholii
Ein af gjöfunum til Skálholtskirkju á hátíðinni 1. júlí var danska Biblían.
Mér var falið að afhenda hana frá Dansk-islansk Kirkesag til minningar
um sambandið nána öld af öld með þjóðum Islands og Danmerkux og
kirkjum þeirra. Um þetta samband ber það m. a. vitni, að kunnar og
lítt kunnar danskar ættir eiga rætur sínar að rekja til biskupssetursins
forna. ÍÞað eru einnig forfeður þeirra, sem hvíla nú undir grænni torfu
í Skálholtskirkjugarði. T. d. nægir að nefna ætt Hannesar biskups Finns-
sonar, Finsens ættina. Þess vegna göngum við, dönsk „bamabörn" Is-
lands, með gát um þúfurnar í Skálholti.
En hvað liugsaði þá niðji Skálholtsættanna fomu, þegar lionum veitt-
ist sá heiður á hátíðinni að ganga með embættisbræðrum sínum og
frændum íslenzkum á fornum slóðum helgidómsins, sem feður vor allra
gengu forðum? Þegar við stöndum, eins og á þessum hátíðisdegi, úti á
túni biskupsstólsins forna eða yfirleitt kynnumst íslandi nútímans, þá reyn-
um við hið sama sem bamabörnin, er koma á gamla heimilið. Við
hlustum með athygli til þess að fá að vita, hvort við finnum það, að
þetta er ennþá gamla ættar heimkynni okkar, þrátt fyrir öll nýju og
fallegu húsin.
ísland sögunniir hefir mikil áhrif á okkur eins og alla aðra Norður-
landabúa. Viðreisnarstefnan rómantíska, sem hefst með Fjölni 1835 og
kvæði Jónasar Hallgrímssonar ísland farsælda frón gagntekur okkur. í
þessu kvæði er forfeðrum okkar íslenzkum boðað hið sama sem vinur
Jónasar í Sórey, Ingemann, boðar dönskum feðmm vorum í kvæði sínu:
„Rís Dana kvn úr dauðans gröf og dóm þinn flyt yfir lirösun, synd.“
Framfarirnar á íslandi nútímans vekja okkur gleði og aðdáun. En ísland,
sem á hjörtu okkar og við „barnabömin“ getum aldrei gleymt, hvílir í
gröf sinni undir grassverðinum í kirkjugarðinum milli Ilvítár og Brúarár.
Hér boða sem sé grafirnar okkur eymd íslands á döpmm árum og það,
er barg þjóðinni.
Við gleymum ekki hér menningimni lífrænu, sem lét Hannes Finns-
son rita í hrörlegum torfbæ biskupsstólsins bréf á frönsku frænda sín-
um og námsbróður, sýslumanninum á Móeiðarhvoli. En framar öllu öðm
minnumst vér í þessu sambandi sálma Hallgríms Péturssonar, postillu