Kirkjuritið - 01.04.1963, Qupperneq 22

164
KIRKJURITIÐ
og vera mun iim flesta. Og ástæðu — og lilgangslaust að ætla
að þröngva einu eða öðru — livort lieldur það er „nýtt“
eða „gamalt" — upp á fólk í þessum efnum. Hafi ný venja
sigrað gamla á sínum tíma kann hún þegar að liafa unnið sér
liefð og fullan rétt, þótt gott sé líka að ryfja upp það, sem enn
eldra er við og við.
En hér fer á eftir skemmtilegur þáttur úr grein, sem Áskell
Snorrason, tónskáld, ritaði um þetta mál í Þjóðviljanum 19.
marz s. 1. Hann bregður upp eftirminnilegri mynd:
„Faðir minn mundi vel eftir því, þegar verið var að innleiða
„nýju lögin“. Þá var liann á barnsaldri, svo ungur, að liann
mundi ekki „gömlu lögin“ að neinu ráði. En hann hafði þó
Inighoð um, að mörg þeirra mundu liafa verið fögur. Ég
heyrði bæði liann og móður mína segja frá því, að margt gani-
alt. fólk hefði talið „gömlu lögin“ bæði fegurri, hátíðlegri og
tilkomumeiri en „nýju lögin“. En ungu mennirnir voru ekki
lengi að sýna fram á, að þau kæmu ekki heim við reglur söng-
fræðinnar um dúr- og moll-tónstiga, takt o. s. frv. Og hvernig
átti gamla fólkið að rökræða um söng við „lærða“ menn, sem
„þekktu nótur“? Yngri mennirnir áttu það líka til að gera
óspart skop að „gömlu lögunum“, og eldra fólkið stóð ber-
skjaldað fyrir þeim árásum og tók þann kost að láta undan
síga. Þó bar það til, að það snerist til varnar af miklu harð-
fengi, og sagði faðir minn mér frá ljósu dæmi um það, og
segi ég hér þá sögu, bæði til gamans og til að bregða nokkru
Ijósi yfir átökin við sálmalagaskiptin.
Á þeim árum var það einhver lielzta skemmtun fólks á sunir-
in að sækja kirkju í nágrannasóknum. Var það þá einn livíta-
sunnudag, að allmargt fólk úr Einarsstaða-, Grenjaðarstaða- og
Þverársóknum sótti tíðir að Skútustöðum við Mývatn. Faðir
minn var þar með, þá ungur. Þegar þetta gerðist, var farið að
syngja „nýju lögin“ í kirkjunum niðri í dölunum, en í Skútu-
staðasókn var gamall forsöngvari, sem mig minnir, að heti
Brandur, orðlagður raddmaður. Hann liélt enn fast við „gönilw
Jögin“ og var ófáanlegur til að taka upp önnur lög. Ungir áhuga-
menn í Mývatnssveit, sem kunnu „nýju lögin“, ákváðu nú að
laka að sér kirkjusönginn á hátíðinni, og fengu þeir í lið með
sér alla þá aðkomumenn, sem kunnu þau. Nefndi faðir minn
syni séra Magnúsar Jónssonar á Grenjaðarstað og nokkra flein,