Kirkjuritið - 01.06.1975, Síða 58

sjálfu sér einhæfir, þá voru störfin
mörg, sem varð að vinna, og öllum,
ungum sem öldnum, voru fengin verk-
efni við sitt hæfi. Einhæfnin í atvinnu-
háttum stuðlaði hins vegar að myndun
sameiginlegs áhugasviðs, sem höfð-
aði jafnt til karla og kvenna, ungra sem
aldraðra. Sú samstaða fjölskyldunnar,
sem leiddi af hinum nánu tengslum
atvinnu- og fjölskyldulífs, efldist enn
frekar vegna þess sameiginlega átaks,
sem fjölskyldan vann á öðrum svið-
um. Þannig var fjölskyldan athvarf
hinna öldnu, þegar kraftar til líkam-
legra starfa tóku að þverra, og upp-
eldisstofnun hinna ungu, þar sem hélst
nokkurn veginn í hendur, það sem lært
var af bók og verklegt nám til undir-
búnings að ævistarfi.
Við þau skilyrði, sem nú hefur verið
greint frá, og engan veginn er þó allt
upp talið, sem máli skiptir, var fjöl-
skyldan ýmsum kostum búin til að
koma fram sem sterk félagsleg heild.
Hún var í raun sjálfri sér nóg um
flesta hluti.
Ef við hverfum nú frá þessari fjöl-
skyldugerð, sem að mestu heyrir til
fortíðinni og lítum á félagslega stöðu
kjarnafjölskyldu nútímans, þá dylst
ekki að staða hennar er mun veikari.
Eins og um var rætt í fyrra erindi mínu
hefur þróun í átt æ ríkari borgarlífs-
menningar haft það í för með sér, að
mjög hefur gengið á hin hefðbundnu
hlutverk fjölskyldunnar. Fjölskyldan
hefur skroppið saman í ýmsu tilliti,
ekki aðeins hvað snertir fjölda þeirra
einstaklinga og kynslóða, sem mynda
hana, heldur einnig varðandi fjölda
þeirra hlutverka, sem henni er ætlað
að gegna. Af þessu leiðir, að styrkum
stoðum er kippt undan fjölskyIdunni
og það svið verður æ þrengra, sem
henni er ætlað að spanna.
Sé nú staða þessarar fjölskyldU'
gerðar skoðuð nánar, þá blasir við, a®
kjarnafjölskyldan er mjög háð um'
hverfi sínu, þ. e. öðrum stofnunum 1
samfélaginu, sem setja sinn svip 3
fjölskyIdulífið. Atvinna er stunduð utah
heimilisins með sívirkari þátttöku
kvenna, þannig að húsmóðurstarfið
er rækt sem hlutastarf. FjölskyIdah
verður þar af leiðandi vanmegnug ^
annast ein um uppeldi barna og nýtur
í því efni stunðnings samfélagsinS'
sem leggur henni til barnaheimili °9
skóla. Allt til þessa hefur þessi þjón'
usta, hvað snertir vistun barna a
barnaheimilum, verið talin nauðsýU'
leg vegna veikrar félagslegrar stöðu
fjölskyldunnar, t. d. þegar einstæ2*
móðir á í hlut, sem á ekki annarr3
kosta völ en að vinna fyrir sér og s'n'
um. Nú gætir þess jafnframt, að sk'1"
skotað sé til réttar barnsins í þessU
sambandi, þ. e. orðið að réttindamá11
barna að verða aðnjótandi uppeld'5
utan vébanda fjölskyldunnar. Þess|
sjónarmið eru m. a. rökstudd með
tilvísan til menningarlegrar fátæktsr
fjölskyldunnar án tillits til styrktar eða
veikrar félagslegrar stöðu hennar ð
öðru leyti. Þá eru einnig gerðar Þ&'
kröfur til skólans, þegar barnið h^r
skólaaldri, að hann verði annað hei111
ili barnsins, þar sem það getur feh9
ið líkamlega næringu samhliða t1'nr"
andlegu fóðrun. Þetta er talið nauðsyn
legt, jafnvel þótt að heimili barnsins s
í næsta nágrenni skólans.
Eigi þessi og viðlíka sjónarmið
á sér, og margt bendir til þess að
rétt
136