Kirkjuritið - 01.06.1975, Page 60

stöðu fjölskyldunnar og þá einkum
samstöðu hjóna. Þetta atriði lýtur að
breyttum viðhorfum mannsins til sinn-
ar eigin persónu. Bætt lífskjör ásamt
sívaxandi möguleikum til lífsnautnar
hafa eflt sjálfsvitund manna. Þessi efl-
ing sjálfsvitundar birtist bæði í
jákvæðri og neikvæðri mynd. í já-
kvæðri mynd leiðir hún m. a. til baráttu
fyrir mannréttindum, jafnrétti allra
manna á öllum sviðum samfélagsins
án tillits til kyns eða litarháttar. Þannig
má nefna baráttu kvenna fyrir mann-
réttindum sem dæmi um vaknaða
sjálfsvitund þeirra eftir langan svefn.
í neikvæðri mynd, hins vegar, birt-
ist þessi efling sjálfsvitundar í dekri
við eigin forréttindi og í flótta frá fé-
lagslegri ábyrgð. Þessari hinni nei-
kvæðu mynd er haldið á lofti með
auglýsingaskrumi og gylliboðum, sem
eiga sér enga stoð í veruleikanum.
Afleiðingin er sú, að maðurinn fær þá
flugu í höfuðið að hann ráði sér sjálf-
ur. Því tekur hann að líta á hverja þá
hindrun, sem verður á vegi hans til
aukinnar lífsnautnar sem móðgun við
sjálfsvirðingu hans.
Þetta óraunsæja mat á eigin rétti
setur svip sinn á fjölskyldulíf nútím-
ans. Einkum er það afdrifaríkt varðandi
farsælt samlíf hjóna, því að íjöregg
þessa lífs er fólgið í virðingu á rétti
annarrar persónu en sinnar eigin.
i máli mínu til þessa hefur verið
gripið á nokkrum atriðum til skýringar
á því, að staða kjarnafjölskyldunnar
er á ýmsa lund óstyrk. Því er þá held-
ur ekki að leyna, að dæmin sanna að
svo sé. Verður þá fyrst fyrir að kanna
tíðni hjónaskilnaða, en sú tíðni er á
hverjum tíma nokkur vísbending um
138
styrka eða veika stöðu fjölskyldunnat-
Sannast sagna hefur hér á landi átt
sér stað óheillavænleg þróun í þess^
efni og það á stuttu árabili. Þannið
hefur hlutfallstala lögskilnaða tvöíald'
ast á síðast liðnum tuttugu árum,
er þá miðað við lögskilnaði á hverja
eitt þúsund íbúa.
Samkvæmt útreikningi Hagstofu ls'
lands, sem birtur er í Hagtíðinduni’
septemberhefti 1974, var þessi hlu*'
fallstala 0.8 að meðaltali árabilið 1951'
1955, en árið 1973 var hún 1.6. Ss
stuðst við beinar tölur þá voru Iö9'
skilnaðir að meðaltali 114 á árunná1
1951—55, en árið 1973 eru þeir 344’
Ef lögskiInaðir eru settir í tengsl ^
fjölda hjónavígslna, kemur í Ijós,
mjög nærri lætur, að fimmta hverju
hjónabandi Ijúki með lögskilnaði. Ar'
ið 1973 voru hjónavígslur alls 1753’
en lögskilnaðir 334. Samkvæmt tðl'
um frá Svíþjóð árið 1971 lýkur þriðj3
hverju hjónabandi þar í landi meö
lögskilnaði, en þá ber að geta ÞesS’
að tíðni hjónavígslna í Svíþjóð er nru^
minni en hér á landi. Miðað við eit
þúsund íbúa var hlutfallstala hjón0'
vígslna 7.89 árið 1971 á íslandi, eP
4.93 í Svíþjóð. Enda kemur í Ijós, &
hlutfallstala lögskilnaða í þessal11
tveimur löndum er mjög áþekk nlJ
orðið, þ. e. árið 1972 7.81 á ísland'
og 7.95 í Sviþjóð, og er þá miðað v'
fjölda lögskilnaða á hverjar eitt PeS
und giftar konur.
Um orsakir hjónaskilnaðar he ,
mikið verið ritað, en lítið er þó vit3.
með fullri vissu. Hvað veldur t. d. Þel[^
miklu aukningu, sem hér hefur er^.|
á mjög skömmum tíma? Ástæða er
að nefna, að engar breytingar na
k