Kirkjuritið - 01.06.1976, Page 75

sem einstakling, er gæti leitað sér að
samhengi með ráðum skynsemi sinn-
ar- Þetta álit átti raunar þátt í hinum
stórstígu framförum í vísindum og
*ækni, sem vér höfum lifað undanfarna
En það hefur einnig valdið því, hve
°9urlegar afleiðingar þær framfarir
hafa fengið. Þegar maðurinn var
dr®ginn út úr samhengi sínu við Guð,
félag
sitt og náttúruna, missti hann
Urn leið ábyrgðartilfinninguna gagn-
vart gjafara sínum, gagnvart náunga
Slr|um og gagnvart náttúrunni, sem
^ðurinn er skapaður til að upp-
“yQgja og viðhalda í hlýðni við boðorð
Quðs. Fyrir áhrif einstaklingshyggj-
Unnar hófst hin taumlausa rányrkja á
auðæfum náttúrunnar, arðrán hinna
riku á hendur hinum fátæku og algert
s eyfingarleysi um mann framtíðarinn-
®r’ því að aldrei var spurt um það,
Vort honum yfirleitt yrðu búin lífvæn-
69 skilyröj á jörðu.
Er vér nú lifum í útfalli tæknisam-
ela9sins, sem byggði á því, að vér
an þess að spyrja um tilgang brytum
baki voru allar brýr, en leituðum
a°Sugt til framtíðarinnar að sannleik-
Urn. þá hafa augu manna opnazt
rir því, að frjálshyggjan á ekki síð-
asta orðið.
^iSnám gegn frjálshyggjunni kemur
j am viða, t. d. í aðgerðum stjórnvalda
Veelagslegu tilliti og fyrir umhverfis-
l^e nd- Viðnám gegn frjálshyggjunni
Um Ur 'í,<a íram ' vísindalegum
þy. æðum í nútímanum, þar sem
ag er í ríkara mæli haldið fram,
^ menn líti aldrei veruleikann for-
setið3'31^*’ ^^'dur túlki menn hann
1 Ijósi ýmiss konar fordóma. Á
1 vísindanna heitir það, að rann-
sóknir stjórnist af ákveðnum grund-
vallarforsendum, sem sérstakar séu
fyrir hverja grein vísindanna. Þess
vegna eru niðurstöður og svör rann-
sókna ætíð í samræmi við þær spurn-
ingar, sem í upphafi voru fram settar.
Vísindaleg könnun gengur þá orðið
meir og meir út á það, að samræmið
milli spurninga og svara sé kannað og
notagildi hverrar spurningar sé prófað.
Um þessi atriði visast einkum til Macquarrie
(1967) og Richardson (1970).
Þegar vér lítum til spiritismans, þá
kemur strax í Ijós, að sannleiksskiln-
ingur hans er skilningur frjálshyggj-
unnar: sannleikur er e-ð, sem aldrei
er gefið, heldur einvörðungu verður
fundið með leit. Þess vegna er opin-
berunarkröfu kriststrúar hafnað, en
álitið svo, að „sannleiki trúarinnar”
verði fundinn með fordómalausri leit
fram á við. Sú leit á að beinast að
rannsóknum á hópi fyrirbæra, sem
einu orði eru nefnd dulræn fyrirbæri.
Hin fordómalausa leit getur ekki
verið fordómalaus, því að hún stjórn-
ast af þeirri hugmyndafræði, sem
frjálshyggjan er. Gagnvart málefnum
trúarinnar kemur sá hugmyndafræði-
legi fordómur skýrt fram í því, að spiri-
tisminn álítur, að trú verði skýrgreind
formlega án tillits til innihalds hennar.
Þessi forsenda er sótt til trúar-
bragðarannsókna 18. og 19. aldar, er
reyndi að haga stefnu sinni samkvæmt
hugmyndafræðilegri forsendu frjáls-
hyggjunnar. Á 18. öld tóku vestrænir
fræðimenn að álíta, að trú (átrúnaður,
religion) væri form, er fyllt væri mis-
munandi innihaldi á mismunandi
menningarskeiðum og meðal ólíkra
153