Kirkjuritið - 01.09.1977, Side 64

Hin fegursta rósin er fundin
og fagnaðarsæl komin stundin,
er frelsarinn fæddist á jörðu,
hún fannst meðal þyrnanna hörðu.
(Brorson. Þýð.: Helgi Hálfdanarson).
10. Nýársdagur kirkjuársins
Hér hefur verið tínt til sitt af hverju
sem tilheyrir aðventunni, en þess er
vert að minnast sérstaklega að kirkj-
an hefur sitt eigið ár sem við köllum
ár Drottins eða þó öllu heldur kirkju-
ár og hefst með 1. sunnudegi í að-
ventu. En hvernig stendur á því að
kirkjan hefur sitt sérstaka ár sem hefst
um mánuði fyrr en almanaksárið?
í fornkirkjunni var kirkjuárið talið
hefjast með páskum eins og hið heil-
aga ár Gyðinganna en það er ekki
fyrr en seint á 16. öld sem farið er að
líta á 1. sunnudag í aðventu sem upp-
hafsdag kirkjuársins. Á miðöldum hefj-
ast helgisiðabækur kirkjunnar á þess-
um sunnudegi þar sem aðventan var
talin undirbúningstími jólanna, fæð-
ingarhátíðar Krists, hinnar fyrstu há-
tíðar ársins. Og þegar hér er talað
um jólin sem fyrstu hátíð ársins þá er
það af því að fyrr meir tíðkaðist í kirkj-
unni að hefja nýtt ár með jóladegi,
sbr. siðinn að miða tímatalið við fæð-
ingu Krists og aldur manna við það
hversu margar jólanætur þeir hefðu
lifað.
Nýársdagurinn, 1. janúar, var upp-
runalega aðeins áttidagur jóla, en í
fornkirkjunni stóðu stórhátíðir í viku
og á áttunda degi var svo endurtekin
hátíð hins fyrsta dags, kölluð áttidagur
eða áttundarhelgi (oktava) hátíðarinn-
ar. Síðar eða um 600 var áttidagur
jóla talinn hátíð umskurnar Krists eða
eins og hún var síðar nefnd hátíð JesJ
heilaga nafns, sbr. guðspjall dagsih5,
Þegar átta dagar voru liðnir og ha00
skyldi umskera var hann látinn heits
Jesús eins og hann var nefndur 0
englinum áður en hann var getinn
orði, er
móðurlífi (Lúk. 2.21).
Þótt kirkjan viðurkenndi í
aldir liðu fram, hinn rómverska helð'
dag 1. janúar sem nýársdag þá ger
hún það ekki í raun fyrr en seint urn
síðir. Kirkjunnar mönnum var mjöð
nöp við hann vegna hins ókristi>®9
yfirbragðs sem einkenndi hátíðahó
in jafnan þennan dag, en upPrU ^
þeirra mátti rekja allt til heiðni Þv' af
Rómverjar héldu nýársdaginn 1. JanU^
hátíðlegan allt frá því a. m. k. 150 arur1
fyrir Krists burð. Þótt kirkjuleg Vflí
völd viðurkenndu 1. janúar sem n
ársdag og tækju jafnvel tillit til Þ0
í lögum kirkjunnar þá var hann la °
í litlum metum. Af ofangreindurh ^
stæðm var það svo, þegar kirkju0r'g
mótaðist, að upphaf þess varð annL
en almanaksársins, hins borgaraie
og verslega árs.
11. Aðventan — dýrðardagar
Aldrei finnum við það eins glögð4^,
á aðventunni að við lifum í land' n
umiy^
myrkranna, en þegar myrkrið
ki01!:
okkur hvað þéttast þá segir k,rK' ,3
„Hósanna, gleðjist í Drottni og s^n 5ij
honum nýjan söng.“ Af hverju er Þe^,
þannig farið? Af því að Guð getur °^5\
ur enn nýtt náðarár. Við fáum 1
Guðs að hefja nýtt kirkjuár með Þ^1