Ný dagsbrún - 01.01.1904, Page 32

2 6
NÝ DAGSBRlJN.
ljös muni veikja sfnar fyrri skoðanir. Hann er ævilangt
að bœta máttarviðum f byggingu lífsskoðana sinna, og
taka burtu það sem hann finnur að fúið er. Þetta telur
hann hina rjettu aðferð, og viH að monnum sje ekki aftrað
frá þvf. Það kallar hann hugsunarfrelsi, og ytri skilyrði
til þcssa að geta breytt samkvæmt þvf, sem hann finnur
sannast og bezt, kaliar hann mannfjclagsfrelsi. Þvf mciri
skilyrði.sem þjóðfjelagið veitir til þcss, að menn geti hafist
hærra cg hærra f vizku og dyggðum og sælu, þvf meira
er frelsið hjá þjóðinni. Hið góða og göfuga er augnamið
þess manns, sem frjálslyndur er. I'relsið sjálft er mögu-
legleiki til að keppa að þvf augnamiði.
Þessi rannsóknaröld er að sleppa hikinu og vantraust-
inu ; — vantraustinu á mannlegu cðli, sem hefir verið tal-
ið svo spilít, að það gæti enga björg sjer veitt; — van-
traustinu á mannlegri skynsemi, sem hefiráttað bfða eftir
þvf, að frœðast f öðru lffi ; — vantraustinu á guði, scm
menn hafa óttast, og sumir iátast enn óttast, að muni
missa svo og svo mörg af börnum sfnum f eilffa glötun.
Allt þetta vantraust hverfur æ meir og meir, eftir þvf,
sem meira er skyggnst inn f það, sem áður hcfir verið
fyrirboðið að rannsaka. Þeir kraftar, scm vinna f þessa
átt eru vfðsvegar mjög sundraðir, en þeir ciga að taka
saman höndum og hjálpa hvcr öðrum. Gáfuðu mcnnirnir
ættu að vera guði því þakklátari, scm þeir hafa meira þeg-
ið, og sýna það f þvf meiri starfsemi, sem vopn þeirra eru
hœfilegri til baráttunnar. ,,Menn kveikja ckki ljós til að
setja það undir mæ!iker“, og guð kveikir ckki heldur ljós
til að hafa það ónotað f höfðum þeirra manna, sem fá það
til varðveizlu. Það erskorturáelsku til guðs, að elska ekki
mennina nógu mikið til þess, að hjálpa til að útbreiða ljósið.
Frjálslyndið sýnir sig í viðleitni mannanna í þvf, að
leita Ijóss o(j veita Ijós.