Nýjar kvöldvökur - 01.04.1951, Blaðsíða 44

80
ÚTVARPSLEIKURINN
N. Kv,
einu hastarlega við lionum. Og er honum
varð litið fram í útvarpssalinn, varð liann
steinhissa af að sjá hann troðfullan af lög-
reglumönnum. Að vísu hélt útvarpið áfram,
eins og vera ber, undir öllum kringum-
stæðum, — en þó ekki án nokkurra trufl-
ana og rofa.
Nú sendi CBS út fjórar tilkynningar um
allar tengistöðvar og skýrði frá, að hér væri
aðeins um leikrit að ræða. Var ein þessara
tilkynninga send þegar á eftir, tvær síðan
með nokkru millibili, og ein í lok útvarps-
dagskrár. En áður en klukkustund var lið-
in, hafði skelfingar-æðið gripið svo um sig,
að allt útvarpskerfið varð að endurtaka þess-
ar tilkynningar í sífellu fram yfir miðnætti.
Auk þessa stöðvuðu um 60 af hundraði
útvarpsstöðva með þennan sama dagskrár-
lið útvarp sitt og sendu út tilkynningar,
óðar er þess varð vart, hve háskalegur mis-
skilningur hér væri á ferðum. En það var
um seinan, því að ægilegasta hluti dagskrár-
innar var einmitt á undan aðalútvarpi
kvöldsins. Hrifnæmustu hlustendurnir, sem
misst höfðu af fyrstu tilkynningunni, biðu
ekki eftir hinum, heldur æddu af stað út í
nóttina.
Þetta hræðsluæði reyndist svo ægileg
frétt, að sálfræðingum var falið að útskýra
þetta og greina. Dr. Raymond H. Paynter
í Long Island háskóla hafði helzt tilhneig-
ingu til að telja aðalsökina liggja í almennri
sjálfsblekkingu, a. m. k. að nokkru leyti af
skorti á nauðsynlegu ímyndunarafli. Hann
sagði, „að fólk þetta hefði undanfarið verið
orðið skelkað af styrjaldar-hugsunum og
ótta, og í stað þess sem ímyndunarafl þess
hefði þegar í upphafi átt að fleyta því inn
í hið skáldlega hugarflug sögunnar, hefði
það raunverulega aftrað því, að fólk gerði
sér ljóst, að hér væri aðeins um útvarps-
leikrit að ræða“.
New York blaðið World-Telegram sagði
í ritstjórnargrein á þessa leið: „Útvarpið á
sunnudagskvöldið sýndi greinilega og sann-
aði, hve háskalegt það gæti verið, ef útvafps-
sendingar stæðu undir pólitísku eftirliti óg
væri í höndum stjórnmálamanna. Þegar
hægt reynist að villa sýn slíkum fjölda
fólks, alveg tilviljandi, þegar tilgangurinn
er þó aðeins sá að skemmta hlustendum,
hvað gætu þá ekki kænir og útsmognir
stjórnmálamenn afrekað með fullkomnu
tangarhaldi á útvarpsstöðvunum! Einræðis-
herrar í Norðurálfu nota útvarpið til að
kenna þegnum sínum að trúa lygum og
blekkingum. Við óskum ekki eftir neinu
þvílíku hérlendis. Þá er betra að amerískar
útvarpsstöðvar séu frjálsar framvegis og
eigi á hættu að gera einhver glappaskot
öðru hvoru, heldur en að fitja upp á nýrri
stefnu, er síðarmeir gæti svipt það frelsi til
að útvarpa óritskoðuðum sannleikanum.“
Samt sem áður urðu útvarpsstjórar og
þulir lrvarvetna á stöðvum þessum illa
skelkaðir. CBS óttaðist að rannsókn yrði
hafin gegn útvarpinu af „Federal Com-
munications Commission", og felldur
hegningardómur. En FCC afréð að láta
málið kyrrt liggja. Taldi nefndin, að ráð-
stafanir þær, sem CBS þegar hefði gert,
væru nægilegar til verndar réttinda hlust-
enda og öryggi.
Hér liefði heiðarleg iðngrein fengið þá
áclrepu, er hún myndi láta sér að kenningu
verða!
En það voru ummæli Heywood Broun’s
í World Telegram, sem virtust hafa almenn-
ast gildi og vera töluð frá flestra brjósti:
„Ég er enn illa skelkaður. Ég heyrði ekki
útvarpið, og ég efast um, að ég myndi hafa
kallað á lögregluna til að bera upp fyrir
henni kveinstafi mína eingöngu sökum
þess, að ég þættist hafa heyrt, að einhverjir
náungar í furðuvél væru að kála Princeton-
búum.... En ég lifi í sífelldum ótta og
kvíði því, að hvenær sem vera skal, geti
málmhólkur komið til jarðar, og út úr hon-
um korni þjótandi hræðilegar verur vopn-
aðar dauðageisla-byssum.“ — H. V. þýddi.