Nýjar kvöldvökur - 01.10.1951, Blaðsíða 10

124
ÞÁTTUR UM LILJU GOTTSKÁLKSDÓTTUR
N. Kv.
Snauðan glanna met ég mann,
mærð sem kann að laga.
Varla svanna siðugan (n)
sækir hann í Skaga.
Mun J^að hafa verið orð að sönnu, Jdví að
siðferði hefur verið slæmt á Skaga í þann
tíð, eftir sögnum að dærna. Sveinn kom aft-
ur og giftist Lilju. Hafði hann áður verið í
tygjum við stúlku frammi í Skagafirði og
var hún þunguð af Iians völdum. Ó1 hún
tvíbura nokkru síðar, pilt og stúlku. Það er
til marks um artarsemi Lilju, að hún sótti
sjálf piltinn og ól liann upp, sem sín eigin
börn. Einu sinni kvað Sveinn við þennan
son sinn, en hann hét Páll:
Er hann Páli orðinn sálarsljóur,
en hann komst ekki lengra, því að Lilja
greip fram í fyrir lionum og botnaði:
Jaitt er mál, en þverri styggð,
Jún er brjáluð föðurtryggð.
Dóttur áttu þau, Sveinn og Lilja, er Val-
gerður hét. Um liana kvað Sveinn:
Valgerður er vænsta sprund,
væri ei skitin hennar lund.
Lilja greip fram í sem fyrri:
Flestir segja að faldabrík
föður sínum verði lík.
Ekki var Sveinn lengi að sóa eigum
konu sinnar, er lnin tók eftir fyrri mann
sinn. Gerðist sambúð þeirra róstusöm, er
fram liðu stundir, og varð þá stundum
stakan nærtæk til sóknar og varnar. Kváð’-
ust þau þá oft á, og var tónninn jafnan ófag-
ur í kveðskap þeirra. Eitt sinn kvað Sveinn:
Skefur potta sífellt sú,
sæðis hrotta gerður.
Lilja var fljót til svars:
Ekki er gott, sem þylur þú,
þínum hvofti haltu nú.
Öðru sinni var það, að Sveinn kom úr
fiskiróðri, og var Lilja að færa soðningu
upp á potthlemm í eldhúsi, er hann bar að.
Tók Sveinn að kroppa í fiskinn og mælti:
Af hlemm nam borða blautan fisk,
beitir korða án trega.
Þá greip Lilja fram í:
Faldaskorðin fann ei disk,
fór Jrað örðuglega.
Fleiri voru vísur Lilju frá búskaparárum
hennar, en flestar munu þær nú gleymdar.
Um konu, er Sæunn hét og kom í heimsókn
til Lilju, kvað hún:
Hér í bæinn okkar inn,
— upp á slæ ég gaman —
vertu, Sæunn, velkomin,
við skulum hlæja saman.
Við kunningjakonu sína, Guðrúnu á
Hvalnesi, kvað Lilja:
Mundi skyggja í minni röð,
rnörg þó dygg sé kona.
Ég er hrygg og aldrei glöð,
á mér liggur svona.
Tengdadóttir Lilju, Kristiana að nafni,
færði henni eitt sinn kaffi í spengdum bolla-
pörum, en þá var alsiða og löngu eftir, að
spengja leirílát með eir- eða koparspöngum
í sparnaðarskyni. Lilja kvað:
Nú er Stjana nokkuð reið,
nauða aukast kjörin;
til mín færir tvinnaheið
tinflekkóttu pörin.
Eftir að fátækt og sultur surfu að Jreim
Þangskálahjónum, hafði Sveinn sig á brott
og lét Lilju eina. Þótti henni miður og
fannst bónda sínum farast lítilmannlega.
Um brottför Sveins kvað hún:
Sú var tíð eg syrgði mann,
svikahýði réttnefndan.
Tryggð og blíðu bana vann,
bölvað níðið, svo fór hann.