Sjómannadagsblaðið - 04.06.1961, Side 26

Brjóstlíkneski af Þemoklesi farmst í Ostíu
hjá Róm. Það var gert eftir frummynd frá
árnu 470 f. Kr., aðeins 10 árum eftir sigur
Grikkja á Persum.
aðra sérfræðinga í grískum áletr-
unum við Princetonháskólann í
New Jersey var textinn endurgerð-
ur. Ef til vill hefur tilskipunin
byrjað með ákalli til guðanna, en
stafimir eru ekki lengur læsilegir.
Fyrir utan tuttugu og eins stafa eyðu
er endurgerð textans lokið, þýðing
hans með nokkrum skýringum inn-
an homklofa fer hér á efir:
„Samþykkt af Ráðinu [500 menn,
fulltrúar fyrir öll borgarhverfi og
hreppa í Attíku, kosnir með hlut-
kesti til eins árs í senn] og Fólkinu
[allir frjálsir menn á þingi] tillaga
frá Þemistoklesi syni Neoclesar í
borgarhverfinu Phrearri að fela
gyðjunni Aþenu, gyðju Aþeninga,
borgina til varðveizlu og öllum
öðrum guðum að gæta landsins og
verja það fyrir Barbörum [þar er
átt við menn, sem ekki voru grískir,
í þessu tilfelli Persa og var ekki
ófrávíkjanlega niðrandi]. Aþeningar
og útlendingar búsettir í Aþenu eiga
að flytja konurnar og bömin til Tro-
izen [eyða, tuttugu og einn staf
vantar] hetjan, sem stofnsetti ríkið.
Eldri menn [yfir fimmtugt] og allt
laust verðmæti skal flytja til Sala-
mis[eyja við strönd Attíku]. Hof-
gæzlumennirnir [gættu eigna guð-
anna] og hofmeyjamar skulu vera
kyrr á Akropolis [hin forna háborg
og heilög vé Aþeninga] til vemdar
eignum guðanna.
Allir aðrir Aþeningar og útlend-
ingar í Aþenu á herskyldu aldri
skulu fara um borð [sem ræðarar
og sjómenn] í þau 200 skip, sem
liggja tilbúin [önnur hinna 300 skipa
voru mönnuð Grikkjum, sem ekki
vöm Aþeningar] og verja eigið frelsi
og annarra Grikkja í félagi við
Spartverja, Korinþumenn, Eginu-
búa [verstu óvinir Aþeninga] og
alla aðra, sem vilja leggja sig sam-
eiginlega í hættu.
Hershöfðingjamir [10 að tölu,
einn kosinn af hverjum hinna 10
ættflokka] skulu útnefna, frá og með
morgundeginum, 200 skipherra, einn
á hvert skip, þeir skulu útnefndir
úr hópi þeirra, sem land eiga
í Aþenu, eiga skilgetin böm og eru
ekki eldri en 50 ára. Skipunum skal
úthluta til þessara manna með hlut-
kesti [til þess að útiloka ásakanir
um hlutdrægni hjá hershöfðingjun-
um]. Hershöfðingjarnir skulu ráða
20 sjómenn á hvert skip, á aldrinum
20 til 30 ára, og 4 bogmenn á hvert
skip. Einnig skulu þeir útnefna und-
irforingja [þjálfaða sjómenn] á
skipin, um leið og skipherrana.
Hershöfðingjamir skulu skrifa nöfn
skipshafna skipanna á hvít spjöld,
nöfn Aþeninganna skulu þeir taka
af nafnalistum hvers borgarhverfis
[kjörskrám], en nöfn útlendinganna
af nafnaskrám yfirmanns hermál-
anna. Þeir eiga að skrifa nöfnin og
útnefna alla mennina í 200 jafnar
herdeildir, og skrifa við hverja her-
deild nafn skipsins, skipherrans og
nöfn undirforingjanna, til þess að
hver herdeild viti hvaða skip hún á
að fara um borð í. Þegar búið er að
mynda herdeildimar og raða þeim
niður á skipin skulu Ráðið og hers-
höfðingjamir ljúka við að full-
manna og útbúa hin 200 skip, eftir
að hafa fært friðþægingarfóm hin-
um almáttuga Seifi [aðalguði
Grikkja] Aþenu, Sigurgyðjunni og
Póseidon [sj ávarguðnum].
Þegar búið er að manna skipin,
skal fara á 100 þeirra á móti óvinin-
um við Artemision á Evböju. [Hið
helga vé gyðjunnar Artemis á norð-
urenda Evböjueyjar]. A 100 skipum
skal fara til Salamis, hin skulu liggja
við Attíkuströnd og gæta landsins.
Til þess að allir Aþeningar geti
sameinazt í vöm gegn Barbörunum
skulu þeir, sem hafa verið dæmdir
til 10 ára útlegðar, fara til Salamis
og vera þar þangað til fólkið gerir
aðrar ráðstafanir varðandi þá, en
þeir, sem hafa verið sviftir borgara-
legum réttindum skulu fá þau aftur
[ef til vill að undanteknum þeim
sem eru trúarlega flekkaðir].”
Að fela borgina gyðjunni Aþenu
þýddi sama og telja vöm hennar
vonlausa gegn ofureflisher Persa á
landi. Þá vom sennilega ekki fleiri
kai'lmenn í Aþenu á aldrinum 18 til
50 ára en 30000. En Aþeningar hugðu
ekki á uppgjöf. Allir menn yngri
en 50 ára áttu að róa stríðsgal-
eiðunum, en jafnvel þó menn væru
eldri en 50 ára áttu þeir að þjóna í
heimavarnarliðinu á Salamiseyju.
Borg og landi skyldi fórna fyrir tæki
færi til að verja frelsi sitt á sjónum.
Aðeins eitt virðist vera í ósamræmi
við þessa fyrirætlun: ákvörðun
um að fjárgæzlumennimir og hof-
meyjamar skyldu vera kyrr á Akro-
polis. Síðari sagnfræðingar segja
okkur, að leiðtogar Aþeninga hafi
deilt um varnarstefnuna, og spurt
véfréttina í Delfi ráða. I svömnum
var yfirleitt uppgjafartónn, en vé-
fréttin mælti með því, að Aþening-
ar reiddu sig á „timburveggi.” Þem-
istokles hélt því fram, að þetta ætti
við skipin 200, sem hann hafði komið
Aþeningum til að smíða fyrir um-
framtekjur af silfurnámum ríkisins.
En íhaldssamari raddir töldu guð-
ina mæla með timburgirðingu um-
hverfis hina gömlu háborg. Akvörð-
unin virðist því vera málamiðlun
við þennan hóp manna. Ef til vill
var það von manna, að Barbaramir
myndu virða hina helgu menn og
hina helgu staði. Reyndin varð sú,
að Persar rændu og brenndu Akro-
polis og drápu hvert mannsbam, sem
þar var að finna.
Tilskipunin er ódagsett og virðist
sú hafa verið venja með opinber
skjöl hinna fornu Aþeninga. En sú
ákvöi'ðun, að helmingur flotans ætti
1 0 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ