Sjómannadagsblaðið - 01.06.1983, Blaðsíða 10

„Aldrei brást að draumur
um veislu heima á Hólum
boðaði mér mikinn afla
— og aflinn var í samræmi við það sem borið
var á borð í draumveislunni”
Sigurjón Stefánsson, sem nú er framkvæmdastjóri Tog-
araafgreiðslunnar í Reykjavík, er í hópi okkar farsælustu og
gæfusömustu togaraskipstjóra. í aldarfjórðung var hann einn
af fengsælustu skipstjórum togaraflotans. í 16 ár þar á undan
hafði hann stundað sjóinn á smákænum, litlum mótorbátum,
tekið þátt í síldarævintýrinu mikla og kynnst öllum störfum á
togaraflotanum.
Sigurjón dró fyrsta fiskinn úr sjó sex ára gamali, en ótaldar
eru þær þúsundir tonna sem dregnar hafa verið úr sjó undir
hans stjóm.
í þessu viðtali segir hann okkur frá þeirri þróun sem orðið
hefur á aðbúnaði sjómanna frá því hann svaf með áhöfnum tíu
báta á sameiginlegu svefnlofti í bragga í Sandgerði, uns hann
og skipshöfn hans naut góðs viðurværis á best búnu skuttog-
urum sem þekkjast.
Umfram allt gefur Sigurjón okkur innsýn í líf þeirra manna
sem stjóma þurfa skipi og skipshöfn í leit að fiski og því, hve
gott er að hafa góða samstarfsmenn sér við hlið.
Loks segir hann frá því, hvemig hann sí og æ dreymdi fyrir
aflahrotum og hvemig allir þeir draumar vom tengdir æsku-
heimili hans, litla býlinu að Hólum í Dýrafirði.
Rætt við Sigurjón
Steíánsson skipstjóra
og íramkvæmdastjóra
Togaraaígreiðslunnar
— Ja, hvenær sjómennskan hófst? Ég veit
eiginlega ekki hvar ég á að byrja á því. Pabbi
var skipstjóri á skútu frá Þingeyri, en var hættur
því þegar ég fæddist. Fyrsta sjóferðin mín var á
árabát, sem heima var, með honum út á Dýra-
fjörð. Ég man það vel þegar ég dró fyrsta fisk-
inn. Ég var 6 ára. Fiskurinn var ekki stór, en
fiskur samt — lítill þyrsklingur. Búið heima á
Hólum var ekki stórt dæmigert Vestfjarðabú
sjórinn var kannski betri helmingur þess. Út á
sjóinn var alltaf sótt til fiskjar fyrir heimilið.
Til róðra réðist ég fyrst 15 ára gamall og
þá á trillu sem gerð var út á skak. Hana átti
Sigurður Fr. Einarsson, kennari á Þingeyri, sem
stundaði sjó á sumrin og átti báta.
— Hneigðist hugur þinn strax til sjávarins?
— Já, frá því ég fyrst man var sjórinn
þungamiðja tilverunnar. Um sjó og sjó-
mennsku lék frá fyrstu tíð mikill ljómi í mínum
huga og það kom eiginlega aldrei neitt annað
til greina en að á sjó yrði mitt starfssvið.
— Og hvernig gekk nú fyrsta skiprúms-
ráðningin á skakbátnum frá Þingeyri?
— Það gekk hörmulega, þetta var á
kreppuárunum, nánar tiltekið 1935 og allt gekk
eiginlega í takt við ástandið í lands- og heims-
málunum. Það var ekkert upp úr þessu að hafa
nema soðmatur fyrir heimilið, engir peningar.
Sextán ára réð ég mig svo á stærri vélbát frá
Dýrafirði á vertíð. Báturinn hét Geysir og var
17 tonn. Við vorum fimm um borð og beitn-
ingamenn í landi. Haldið var út síðla nætur og
komið að hvert kvöld. Það var ekki langt sótt,
aðeins út á Barðagrunnið og Nesdýpið eins og
þá tíðkaðist. Báturinn var einn af þeim, sem
kallaðir voru Ámapungar frá ísafirði, sem eldri
menn fyrir vestan muna eftir. Þeir voru smíð-
aðir erlendis en Ásgeirsverslun, sem Ámi
Jónsson veitti forstöðu lengi, keypti þá til
landsins og gerði út stóran flota þessara 12—17
tonna báta. Geysir var keyptur gamall til
Dýrafjarðar.
Veran og vinnan á Geysi gaf fáar krónur í
aðra hönd. Aflinn var sáratregur. Mikil ásókn
erlendra og íslenskra togara var búin að vera á
þessum slóðum og á þessum árum var nánast
alger ördeyða fyrir vestan. Þetta varði í mörg ár
og fór ekki að glæðast aftur fyrr en í stríðinu,
eftir að Bretamir voru famir. Erlendu togar-
amir og þeir íslensku sóttu stíft allt að 3 mílna
línunni — og auðvitað oft innfyrir ef það gaf
eitthvað betra.
1100 krónur fyrir toppvertíð
Fyrsta vertíðin mín á Geysi gaf því ekki
mikið í aðra hönd, en það var ekki að öðru að
hverfa. Ég réðist því á sama bát á næstu vertíð
10 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ