Sjómannadagsblaðið - 01.06.1983, Blaðsíða 61

Eitt af því sem breyst hefur á
sjónum er líklega það, að skipin
eldast fyrr en áður. Sumir segja að
ekki sé eins vel til smíði þeirra
vandað, og má það vera ein af or-
sökunum, en líklega er það þó
fremur tæknin, sem dæmir þau úr
Ieik, en ellin.
Áður fyrr breyttust skip tiltölu-
lega lítið og þau, sem ekki fórust í
fárviðrum, urðu eldi að bráð, eða
strönduðu, þau héldu bara áfram
að sigla, og sum sigldu í meira en
heila öld.
Það má því segja að skip, sem
ekki fórust, hafi átt Iangt líf fyrir
höndum.
Lawhill hcppna
*
íslendingar hafa nokkra reynslu af
þessu frá fyrri tíð. ÓLAFS-
VÍK.UR—SVANURINN, seglskip i eigu
Clausens-verslunarinnar í Ólafsvík sigldi
til íslands í 110 ár, ef ég man rétt, en þá
rak skipið á land í norðanáhlaupi, er
gjörði í Breiðafirði.
Ólafsvíkur-Svanurinn var happaskip,
og þótt mörg seglskip hafi haft misjafna
lullu, þá skáru ýmis skip sig úr, og skal nú
sagt frá einu slíku, en það var fjórmastr-
aður finnskur barkur LAWHILL, eða
LUCKY LAWHILL, (Lawhill heppna)
en auknefni sitt hlaut skipið, vegna þess
að hvað eftir annað bjargaðist það úr
hafsnauð á síðustu stundu, eftir að menn
höfðu talið það af.
Lucky Lawhill
LAWHILL, eða LUCKY LAWHILL
eins og við munum nefna hana hér, var
frægt skip í sinni tíð. Hún var járnskip,
fjórmastraður barkur, smíðuð í Dundee í
Skotlandi árið 1892. Hún var gríðarstór,
lestaði um 4.600 tonn, sem var mikið á
tímum seglskipanna og það var vanda-
samt að sigla svo stóru og þungu skipi um
öll heimsins höf við þær aðstæður.
En óskýranleg vemdarhönd virtist
hvíla yfir barkskipinu LUCKY LAW-
HILL, og hér verður sagt frá einu atviki,
en Don nokkur Munro, síðast skipstjóri,
réðist á LUCKY LAWHILL sem háseti,
þegar hann var ungur maður.
Frásögn hans er á þessa leið:
Ég réði mig um borð í þetta fræga
seglskip, sem fullgildur háseti í Newcastle
í Nýja Suður-Wales í Ástralíu, sem er við
Kyrrahafsströndina. Þetta var árið 1924
og þegar ég kom um borð, hafði skipið
losað ballestina og var alð lesta kol. Allir
undirmennirnir á þilfarinu, að tveim
undanskildum, höfðu sagt upp starfi sínu,
þannig að allir hásetar voru óvanir skip-
inu, sem var sérstaklega bagalegt. Þetta
var samsafn af allskonar mönnum, sem
einn dugnaðarmaður sem í daglegu tali
var nefndur Svarti Harris, hafði útvegað
með einhverjum ráðum, og 1. júlí árið
1924 var LUCKY LAWHILL dregin á
rúmsjó með 4.600 tonn af kolum innan-
borðs og var ferðinni heitið til Tocopilla í
Chile, sem erá vesturströnd Suður-Amer-
íku, sem kunnugt er.
Það kom fljótlega í ljós, eftir að lagt var
af stað, að hásetar voru fákunnandi um
allt er varðaði sjómennsku, og sem verra
var, þá virtust flestir þeirra hafa tak-
markaðan áhuga á sjómennsku og að til-
einka sér þá vinnu með þeim hætti, sem
nauðsynlegur er, til þess að unnt sé að
sigla stóru seglskipi með góðum árangri.
Flestir þeirra voru líklega að flýja und-
an, eða frá einhverju í þessum ömurlega
heimshluta og gripu til þess ráðs að ráða
sig á þetta skip, til þess að losna.
Að vísu var ekkert vitað um þessa menn
með vissu, það tíðkaðist ekki í þá daga að
spyrja spurninga, en erfitt var að fá skip-
rúm á gufuskipum, seglskipin fengu úr-
hrakið úr sjómannastéttinni — og við það
sat.
En þótt áhöfnin væri bölvuð, þá gat ég
ekki annað en dáðst að yfirmönnunum,
sem voru Finnar. Þeir kunnu vel til verka
og það var mesta furða, hvernig þetta
bjargaðist. að sigla þessu stóra skipi með
svona lélegri skipshöfn.
Ekki bætti það heldur úr skák, að árið
1924 var sérlega stormasamt á Tasman-
hafinu, milli Ástralíu og Nýja-Sjálands og
hvert stórviðrið af suðri rak annað, og það
varð til þess að við urðum að sigla norður
fyrir Nýja-Sjáland, sem var úr leið, sem
geta má nærri. Að vísu var reynt að
brjótast á móti vindinum, en síðan var
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 61