Eimreiðin - 01.07.1928, Síða 37

eimreiðin
ÚTVARP OG MENNING
229
þeirra og ættjörð og menningu hennar; það kynnir mönnum
skáld hennar, mentafrömuði og vísindamenn, opnar augu
manna fyrir nýjum og gömlum verðmætum, fyrir menningar-
straumum nútímans, fyrir öllu, er líf okkar varðar. Með út-
varpinu má á stuttum tíma stórmenta heila þjóð og ala hana
upp í vísindum og list, þroska hana og bæta, auka lífsgleði
hennar- og vellíðan.
Ef maður lítur á dagskrá útvarpsins í einhverju stóru land-
anna, þá verður fyrir manni ákaflega fjölbreytt efni, sem
skiftir á hálftíma eða klukkutíma fresti, frá því snemma á
•norgnana þangað til seint á kvöldin. í sumum löndum er
■neir en helmingur hljómleikar, en í öðrum ekki nema þriðj-
ungur, fréttir fylla 10—120/o af tímanum, fyrirlestrar 15—300/o,
s. frv. Ég lít t. d. á skýrslu um útvarpið í Berlín frá í
fyrra..Á fyrstu þrem mánuðum ársins var útvarpað nærri 700
Mukkustundir. Þar af fengu vísindin um fjórða hlutann, upp-
lestrar og leikrit tíunda hluta, almennir hljómleikar 154 klst.,
danslög 150 klst., óperur og óperettur 55 klst., symfóníur 18
Wst., kammertónlist 20 klst. og aðrir hljómleikar 17 klst. Eftir-
tektarvert er hve mikið rúm vísindin skipa; það skiftist þannig:
Heimspeki og mentamál 44 klst., lista- og bókmentasaga 42
klst., náttúruvísindi, læknis- og heilbrigðisfræði 20 klst., jarð-
lýsing og menningarsaga 26 klst., iðnaðarfræði 25 klst., o. s.
lrv- Ef ég ætti að telja hér upp alt, sem útvarpað er og
hæ2t er að útvarpa, yrði því seint lokið, því nærri öllu er
haegt að lýsa með hljóðum og þögnum, orðum og tónum, öllu
bæði góðu og illu, lífinu eins og það er, hefur verið og á
að verða.
Þá vil ég geta um hitt atriðið, áhrif þau, sem útvarpið
hefur á fólkið með sjálfum tækjunum. Við lifum á uppgangs-
arum hinnar vélrænu menningar. Vélarnar eru nú lífsnauðsyn-
e9ar til þess, að við getum fætt okkur og klætt og veitt
°hkur eitthvað af þeim þægindum og nautnum, sem hjarta
°hkar æskir eftir, því mönnunum fjölgar og kröfurnar til
usins vaxa jafnframt. Handiðnaðurinn hverfur, en vélaiðnað-
Urinn, stóriðnaðurinn, eykst óðfluga, og það er lífsnauð-
svnlegt og óhjákvæmilegt. Við verðum að grípa feginshendi
Vert það meðal, sem miðar að því að gera okkur hæfa til