Eimreiðin - 01.07.1928, Side 61

eimreiðin ÞJÓÐLYGAR OG ÞEGNSKVLDA 253
takmarkið með því að lesa mannkynssögu er að læra að skilja
eðli sögupersónanna sjálfra, komast að kostum og brestum í
fari þeirra og rekja þaðan afleiðingarnar fyrir umhverfi þeirra
og afskifti af opinberum málum. En þetta mikilvæga atriði er
oftast látið liggja í láginni. Bertrand Russel skýrir frá því í
9rein um það, hvernig eigi að lesa mannkynssögu, að sér hafi
aldrei getað skilist, að Napoleon mikli hafi verið mannleg vera,
■hlædd holdi og blóði, fyr en hann las bréf Napoleons til
]ósephínu. í þeim kyntist hann skapgerð Napoleons betur en
unt var í skólanum. Ég man sérstaklega eftir einni kenslu-
stund í sögu frá námsárum mínum. Sú kenslustund er mér
svo rík í minni vegna þess, hve kennarinn lýsti snildarlega
lífi og baráttu pólsku frelsishetjunnar Hosciusko. Sú lýsing
var hyorttveggja í senn, átakanlega skýr og nákvæm persónu-
saga og hvatning til vor nemendanna. En það má þá líka
Seta þess, að kennarinn talaði frá eigin brjósti, en notaði ekki
kenslubókina, enda var þar ekkert um efnið. Hér hefur að
eins verið minst á eina einustu námsgrein, en líkt mætti segja
um fleiri. Uppeldi vorra tíma er tilfinnanlega áfátt í því að
froska skapgerðina og séreðlið, vekja og glæða hina persónu-
^e3u, góðu eiginleika, sem fyrir eru í hverjum manni í ein-
kverri mynd. Enginn sanngjarn kennari mun neita þessu.
Einn þátturinn í uppeldisstarfinu er kristindómsfræðslan.
Kirkjan hefur til skamms tíma séð um þenna þátt uppeldis-
ins og gerir það enn að nokkru leyti. Starfsmönnum íslenzku
kirkjunnar er trúandi til að leysa það verk vel af hendi, því
brátt fyrir andbyr og mótspyrnu úr vissum áttum er sá andi
fcjálslyndis og sjálfstæðis kominn inn í íslenzkt kirkjulíf, að leit-
Ur> mun á öðrum eins meðal annara þjóða. Mest mun þetta að
þakka áhrifum frá guðfræðideild Háskólans og þá einkum frá
kinum nýlátna höfðingja andlega lífsins með þjóð vorri, Har-
aldi Níelssyni, en áhrifin hafa komið víðar að. Dýpri og sann-
ur' skilningur á manninum ]esú Kristi og starfi hans hér á
Jörð en fyrir var, meðan á hann var litið nær eingöngu sem
9uð og mest dvalið við fórnardauða hans, hefur fært hann
nær oss en áður — sem fyrirmynd. Ég trúi nústarfandi
Prestastétt landsins betur en öðrum til þess að túlka þá fyrir-
tT1Ynd fyrir æskulýðnum þannig, að það hafi heillarík áhrif á