Eimreiðin - 01.07.1930, Page 43

EIMREIÐIN
JAN UMB
251
var ekki nóg með, að hinn gervalli borgaralegi og sósial-
demókratiski blaðaheimur fullyrti þetta daglega, heldur höfðu
hin miklu vitni sannleikans, hinir heilögu spáprestar frelsis og
niannúðar, sem ekki skríða úr hamsi nema eitthvað óvenju-
legt beri að höndum, verið sendir um alla jarðarkringluna,
og þeir höfðu vitnað gegn bolsévismanum. Mig hafði einatt
dreymt alt þetta nægilega bert; en var ég maður til að horf-
ast brosandi í augu við veruleikann með öllum hans erfið-
leikum? Orsök þessa rógburðarherhlaups var auðsæ og það,
sem undir því bjó; en þar með er Vesturevrópubúi ekki skil-
inn að skiftum við menningu sína, þessa kyndugu dýravináttu,
sem megnar að flaðra upp um öll kvikindi, jafnvel verstu
óféti, en vill ekkert hafa saman við manninn að sælda. Var
ég, Vesturevrópubúinn, fær um að leggja upp í þetta ferða-
'ag og taka öllum þeim óhjákvæmilegu afleiðingum, sem af
t>ví kynni að leiða?
Þessi spurning er mér jafnmikilvæg og aðalsbréf er aðals-
manni, og það gleður mig að geta svarað henni játandi. Ég
er fæddur uppreisnargjarn öreigi, og mig varðar ekkert um
vesturevrópska menningu. I bernsku horfði ég án þess að
Qlúpna upp á hina miskunnarlausu byltingu öreigans, og þótt
einkennilegt megi virðast í rússneskri mynd. Ég get ekki valið
bessari bók minni um hið nýja Rússland betra inngangsorð
en frásögnina um hin geysimiklu áhrif, sem þetta land hafði
ó mig, litla uppreisnarsegginn, þegar það gægðist í fyrsta
sinni fram úr þokunni, sem Iukti hina þröngu tilveru mína.
Vetrardag einn, þegar ég var átta eða níu vetra gamall,
var ég á hlaupum eftir ströndinni heima1) í hópi drengja, og
vorum við að bjarga vogreki undan brimi. Það var timbur úr
skútum, sem höfðu týnt búlkunum úti í hafi. Þeir bárust til
i^nds ásamt stórum ísjökum fyrir vindi og stórsjó, sem braut
1 sífellu yfir okkur. Fötin okkar voru gaddfreðin af særoki,
en það var mesti galsi í okkur.
Kippkorn frá landi rann rokið, fannfergið og brimið saman
1 dimt kóf. Þar úti fyrir þrumdi hið ókomna, og þar fæddist
*) Þ. e. viÖ bæinn Nexö á austurströnd Borgundarhólms, en þar ólst
sÞáldiö upp og kendi sig síðan viÖ þennan bæ. Þýð.