Eimreiðin - 01.07.1944, Qupperneq 33

EIMREIÐIN allt er vænt, sem vel er grænt
177
Gró og fræ bárust frá öðrum lönduni með vindi, fuglum, jarð-
vegstorfum á ísi, rekavið, liafstraumum o. s. frv. Margt er samt
enn þá á liuldu í þeim efnum. Loftslagið liafði hlýnað mikið.
Smám saman greru ísaldarsárin, gróðurblettirnir stækkuðu, og
loks klæddist láglendið samfelldum gróðurbreiðum.
A landnámsöld var landið viði vaxið milli fjalls og fjöru,segir Ari
fróði. Kvistir í mó, örnefni og sagnir sanna sögu hans. Láglendi
landsins liafa víðast verið skógi vaxin í fornöld, þótt blautir mýra-
Idettir og liraun liafi að vísu verið til bér og þar. Björkin er
harðgerð og brattgeng; skógartungur liafa eflaust teygt sig all-
langt upp eftir hlíðunum sums staðar. Skógarnir skýla öllum
gróðri. Þess vegna liefur allur gróður verið mun blómlegri og
þroskameiri á söguöld, heldur en nú tíðkast. Yfirbragð landsins
var mýkra og meira um græna gróðurlitinn á dögum landnáms-
maiuia. Sýnisliorn af landinu, eins og það var á söguöld, má
helzt sjá á friðuðum blettum, t. d. í Bæjarstaðaskógi, Hallorms-
Maðaskógi eða Yaglaskógi. Þannig liefur svipur landsins verið
þá víða um land, eða jafnvel blómlegri. Skógarnir á vorum dög-
ntn hafa að eins verið friðaðir nokkra áratugi, en skógarnir á
hindnámsöld liöfðu vaxið í næði, kynslóð eftir kynslóð í þúsundir
ára.
Aið komu mannanna varð gagngerð breyting á gróðrinum.
Maðurimi og sauðskepnan lögðust í sameiningu á skógana.
heir voru höggnir og fénaði beitt í þá öldum saman, miskunnar-
laust. Álirifin urðu mikil og ill. Landið blés smámsaman upp á
stórum svæðum. Blásnir eyðimelar, hrjóstrug holt eða mýrar
shipuðu víðast sess liinna fornu skóga. Gróðurskilyrðin versnuðu
st°rum, og loftslagið varð liarðara. Ekki samt af neinum duldum
astæðnm. Hafstraumar og sólfar hafa ekki breytzt eftir landnáms-
''hl, svo vitað sé. En verndarvættirnar gömlu — birkiskógarnir —
lýndu óðum tölunni. Skjólin voru horfin, en vindarnir gnauðuðu
a hlómunum berskjölduðum. Þau urðu lægri í loftinu en fyrr og
þfoskaminni.Hús jurtanna er skógurinn; laufhvelfingar hans veita
beim þak yfir höfuðið. Skógarskjólið er á við góða upphitun.
Munurinn á veðrinu á bersvæði og í skógi er alveg ótrúlega mikill.
Vl trúir sá einn, sem reyiit liefur. Jurtirnar kunna vel að meta
vjuna og lognið. Vér höfum rifið húsin ofan af gróðrinum, en
sh'kur verknaður hefnir sín. Gróðurinn á vorum dögum er þess
12