Eimreiðin - 01.07.1944, Blaðsíða 38

182
ALLT ER VÆNT, SEM VEL ER GRÆNT eimreiðin
Bóndinn birgir þær árlega að vistum, svo að þær verða grósku-
nieiri en móajurtirnar í túnjaðrinum og standast öll áhlaup þeirra.
Áburðurinn gerir liér gæfumuninn.
Við göngum út fyrir túnið og komum í þurrt og
þýft mólendið. Barátta jurtanna gegn óblíðu náttúrunnar
cr hörð. Vindar næða mjög um lioltin, þar er fremur
snjólétt og þess vegna lítt skýlt fyrir frosti. Við sjáum
líka liér og livar flög í þúfunum, einkum móti grimmustu átt-
inni — norðrinu. Mæðir vindurinn auðsjáanlega mjög á gróðr-
inum. 1 þúfunum þrífast aðeins liarðgerðustu jurtir. Þar eru
lieimkynni þursaskeggsins og móasefsins. Þau eru þeldökk og
varpa móleitum blæ á landið. Sums staðar ber líka allmikið á
grámosa í þúfunum og krækilyngi. í hliðum þúfnanna er dá-
lítið vindblé. Þar býr bláberjalyng, beitilyng, lirís o. fl. tegundir.
En í bezta landinu eða lautunum ráða ýmsar grastegundir ríkj-
um. Þannig geta verið þrjú smáríki eða gróðurhverfi í einni þúfu
og laut, vegna misjafnrar aðbúðar náttúrunnar.
Mólendið er nefnt ýmsum nöfnum eftir því, livaða jurt er þar
ríkjandi, t. d. bláberjamóar, krækilyngmóar, lirísmóar — og gras-
móar þar, sem jarðvegur er beztur. Þar sem liæst ber á í holtun-
um, liefur vindurinn víða blásið allri moldinni burtu. Þar standa
berir og blásnir melar eftir. Smámsaman næla barðgerðar jurtir
sér niður þar, sem belzt er blé, á milli steina. Þær eru þar í
stöðugri varnarbaráttu við þurrk og kulda. Stundum sigra þær að
lokum, melurinn grær að nýju.
Sumar fallegustu blómjurtirnar okkar freista lífsins á mehm-
um. Bráðsnemma á vorin lífga blárauð blóm vetrarblómsins mel-
kollana jafnóðum og snjóa leysir. Svo klæða boltasóleyjar og
liolurtir melarindana í hvítan skrúða, og lambagrasaþúfurnar fara
að blómgast.
Holtin og melarnir eru hrjóstrugustu svæðin á láglendinu.
Þau eru víðast gömul skóglendi, uppblásin og illa með fariu.
Rétt við bera melliólana sjáum við fallegar brekkur algrónar aðal-
bláberjalyngi. Skjólið gerir auðsjáanlega kraftaverk. En fleiri
öfl eru samt að verki. 1 brekkunum leysir seint snjóinn. Haim
liggur yfir á vetrum og ver fyrir frosti. Blágresið unir líka vel
bag sínnm í brekkunum, og þær ilma af revrgresi.
Fyrir neðan túnið, móana og brekkurnar liggur votlendið með