Eimreiðin - 01.07.1944, Blaðsíða 54

198
NÝJAR BÆTUR OG GÖMUL FÖT
KlMRliIÐlN
að eina leið'in til að bjarga konu í barnsnauð sé sú að leggja
h'f í bættu í tvísýnni baráttu við stórfljót í leysingum og Iiafa
ekki stoð í öðru en óbilandi kjarki í brjósti og hestsfótum, þótt
traustir séu.
Síðastliðið sumar beimsótti ég einyrkja bónda, sem bafði feng-
ið sér sláttuvél. Mér þótti bann nota sláttuvélina minna en tök
væru á. Hann bar því við, að vélin slægi ekki nógu vel, nenia
jiar sem eggslétt væri. Ég kannaðist við röksemdina, og bvarvetna
er bún skiljanleg frá sálfræðilegu sjónarmiði. Islendingar, sem
aldrei hafa baft nema h'tið eitt ræktaðs lands, liafa vitað, hvers
virði bvert töðustráiö var, og í augum Jieirra gat fátt sóðalegra
en illa slegin tún. Þá studdist Jietta viðliorf ennfremur við nauð-
syn fjölda kynslóða á að nýta sem gerzt bvern hlut, þar sem
'öflunarmöguleikar voru svo takmarkaðir. En nú er svo komið,
að sams konar nýtni, sem um undanfarnar aldir liefur verið
lífatkeri þjóðarinnar, getur verið tilfinnanlegur liemill á sókn
liennar til bættrar lífsafkomu við breytt framleiðsluskilvrði. Svo
er í Jiessu dæmi um bóndann og sláttuvélina. Með einföldu reikn-
ingsdæmi er liægt að gera honum Jiað ljóst, að gras Jiað, sem
eftir verður á túninu við Jiað, að sláttuvélin er notuð, er svo
dýrt miðað við orku Jiá, sem í Jiað fer að slá túnið með orli
og ljá, að J)að dytti engum lifandi manni í bug að greiða Jtað
því verði, ef það lægi sér í lirúgu. Meiri afkiist nútímatækninnar
liafa í för með sér sóun í einstökum atriðum, sóun, sem hefor
nálgazt J)að að mega heita glæpur í sögu liðinna kvnslóða, en er
nú á sama liátt nauðsyn til að samræmast þeim brevttu viðhorf-
um, sem Jiegar bafa gert sig gildandi í lífi okkar.
Tengslin við bið gamla eru yfirleitt svo sterk í brjóstum mann-
anna, að á bverjum tíma er mjög lítil liætta á því, að nienn
varpi verðmætum gamals tíma fyrir borð nema af nauðsyn-
Hættan ligur öll í liinu, að við gerumst fastbeldnir um of á ýmis-
legt það, sem tengt er æskuminningum okkar og venjum liðinna
kynslóða, þannig, að það bindri okkur í því að njóta verðm®ta
nýrrar menningar, sem við eruni komin í samband við. Það e'
kjarni spakmælisins urn nýju bæturnar og gömlu fötin.