Eimreiðin - 01.07.1944, Page 37

EIMREIÐIN allt er vænt, sem vel er grænt
181
fremur 108 tegundir undafífla og 116 tegundir túnfífla eða 623
tegundir alls á öllu landinu. Svo munu nokkrar tegundir slæðinga
vera að ílendast. Um 60% af tegundunum eru suðrænar, þ. e.
iiafa aðalútbreiðslu sunnan við norðurmörk skóganna á norður-
bveli jarðar, en bin 40% eru norrænar, þ. e. eru algengastar
norðan við skógarmörk eða ofan við þau í fjalllendi. Meira er
auðvitað af suðlægum tegundum sunnanlands en norðan, og nor-
i'ænu tegundunum fjölgar tiltölulega, þegar til fjalla dregur.
í Danmörku, sem er miklu minna land en ísland, vaxa rúmlega
þrefalt fleiri tegundir en liér, enda má hún heita algróið land og
veðrátta miklu mildari þar.
Hlutfallslega lítið af Islandi er klætt þéttum, samfelldum gróð-
urbreiðum. En jurtir á strjálingi vaxa nærri alls staðar, jafnvel
inni á öræfum og uppi á háfjöllum. Ber þar samt víða meira á
firjóti en gróðri. Algróna landið liggur eins og græn rák í ótal
bugðum með ströndum fram á láglendinu og talsvert upp eftir
blíðunum. Gróðurgeirar teygja sig all-langt inn í landið í dölum,
bvosum og beiðalöndum. Mikið af gróna landinu er mýrlendi.
Ná þau sums staðar meðfram ám, allt inn til jökla.
Svipur gróðursins er næsta margbreytilegur. Þær jurtir, sem
helzt þrífast við einbver ákveðin kjör, lifa saman og mynda
Rróðurfélög. Allir vita, að fífan unir sér ekki uppi á bólum eða
tunfífillínn úti í mýrinni. Fífan mundi deyja úr þorsta og fífillinn
drukkna í blevtunni eða aðrar jurtir vaxa honum vfir höfuð.
Fífan er aftur á móti félagi staranna o. fl. votlendisjurta, en
Hfillinn á beima í ríki túngrasanna. Ekki hentar öllum jurtum
sania aðbúð, enda eru kjörin næsta margvísleg. Jarðvegur er með
ýmsu móti, rakastig margbreytilegt, snjóalög misjöfn o. s. frv.
há er haeð yfir sjó mjög ábrifarík, og skjól eða skjólleysi ræður
°ft úrslitum í jurtaríkinu. Allt þetta stuðlar að því að flokka
jurtirnar og skipa þeim í hverfi eða gróðurlendi.
Við skulum nú bregða okkur dálitla stund út á guðs græna
Jörðina og vita, hvað fyrir augun ber. „Allt er vænt, sem vel er
fítaent/1 Fagurgrænn túnbletturinn verður fyrst fyrir okkur. Þar
fáða grösin og smárabreiðurnar ríkjum, en gulir kollar fíflanna
°g sóleyjanna em einnig sums staðar all-áberandi. 1 frjómoldinni
'Rest bænum eru njólarunnar og kragi af baldursbrá. Þarna váxa
gráðugar jurtir, sem þola og þurfa frjóa mold og mikinn áburð.