Eimreiðin - 01.10.1952, Page 16

SKUGGl:
TÝNDI FDSSINN.
Það skal þegar tekið fram, að aðalpersónan, Hallur Hallssonur, er gervinafn
að nokkru leyti. — Að hinu leytinu hefur frásögn þessi að mestu við raun-
veruleg rök að styðjast. — Höf.
I.
Fossinn er ekki með öllu glalaður, enda þótt fljótið sjálft
hafi breytt farvegi sínum. Þetta sannaði Hallur Hallssonur
manna mest og bezt, þó er hann kom hingað heim, til að
finna fossinn og fagna æskustöðvunum, eftir sextíu ára ævi-
róður í annarri álfu, úti í víða vestrinu. —
Hver einasti maður og mannsharn, hvort heldur nefnist
kona eða karl, á sér einhvern friðaðan reit og fagran innst
inni í sál sinni. Þennan friðaða reit fær enginn frá öðrum
tekið. Það er hvorki hægt að kaupa hann eða selja, gefa
hann eða glata honum. Vegna þessarar eignar, sem ein er
ævarandi, vill hver og einn maðurinn miklu heldur vera
hann sjálfur heldur en einhver annar. Þetta er eitthvað í
ætt við frelsi, andlegt frelsi einstaklingsins, ef svo mætti
segja.
— Að hverju leitar þá andi mannsins? Og hvar er týndi
fossinn?
Yfir lífi livers einasta manns grúfir myrk þögn, þrungin
dul, sem engin orð fá lýst, en maður skynjar í manni með
skini og skuggum frá sál til sálar.
Hvar er týndi fossinn?
1 öræfakyrrð aldanna og eyðimerkurþögn þeirra hýr mikil
mergð spakra spurninga, hóglátlegra og hljóðra, sem aldrei
verður svarað, öðruvísi en í þögn hylsins liljóða, þar sein
árstraumur aldanna kemur saman og kastar mæðinni. Þar,
í þeim hyl, er skuggsjá uppvaxandi æsku, gleði hennar og
sorg, þroskaleiðin, nýjung þess, er nýtur. Það er hennar,
æskunnar ungu, að finna týnda fossinn, — ekki úti á víða-
vangi, eign einhverrar veraldlegrar virkjunar, heldur í sín-