Eimreiðin - 01.01.1961, Blaðsíða 96

84
EIMREIÐIN
lians um biskupsembættið. Torn-
kvist er einn af fremstu forvígis-
mönnum helvítiskenningarinnar og
er, eins og svo margir skoðanabræð-
ur hans, ofstopafullur og óbilgjarn
undir rólegu yfirborði. Var gerfi
Rúriks og framkoma öll í svo fullu
samræmi við manngerð þessa, að
hvergi skeikaði. Herdís Þorvalds-
dóttir lék fröken Monsen, einkarit-
ara biskupsins, sem samið hafði og
sent út dreifibréfin án vitundar
biskups. Fröken Monsen hefur alist
upp við ótta helvítiskenningarinn-
ar og ber þess merki hið ytra og
innra. Gerfi Herdísar var með Jteim
ágætum að það eitt lýsti persón-
unni betur en mörg orð og leikur
hennar var hnitmiðaður og sann-
færandi. — Erlingur Gíslason lék
Leif son Helmers biskup. Var leik-
ur Erlings áhrifamikill, borin uppi
af næmum skilningi og sterkri inn-
lífun. Fleiri persónur koma hér
við sögu, svo sem dóttir Helmers
biskups, sem heitbundin er doktor
Tornkvist og stendur við lilið
hans gegn föður sínum, dómarar,
málfærslumenn og vitni, en hér
er ekki rúm til þess að gera sérstaka
grein fyrir hlutverkum þessum. —
Gunnar Bjarnason gerði leiktjöld-
in, en séra Sveinn Víkingur liefur
þýtt leikritið og leyst jsað verk af
hendi með prýði.
Síðasta viðfangsefni Þjóðleik-
hússins, J^að sem af er þessu leik-
ári, er leikritið „Tvö á saltinu“
eftir ameríska rithöfundinn Willi-
arn Gibson. Var leikurinn frum-
sýndur 17. febrúar. Höfundurinn
er fæddur árið 1914 í Bronx-hverfi
New Yorkborgar og þar ólst hann
upp og kynntist af sjón og raun lífi
og vandamálum fólks af öllum stétt-
um og ólíkustu þjóðarbrotum,
enda ber leikrit Jjetta glögg merki
þeirra kynna. Gibson liefur ritað
allmikið, bæði leikrit og skáldsög-
ur, en það var fyrst með leikritinu
„Tvö á saltenu" eða „Two For the
Seesaw", eins og leikritið nefnist á
frummálinu, að hann hlaut al-
menna viðurkenningu sem snjall
leikritahöfundur. Var leikritið
frumsýnt í New York í janúarmán-
uði 1958 og „gekk“ þar í nærri tvö
ár og í desembermánuði sama ár
var Jrað frumsýnt í London. Fjall-
ar leikritið, eins og svo mörg leik-
rit nú á tímum, um öryggisleysi og
rótleysi þeirrar kynslóðar, sem vax-
ið liefur upp við ógnir síðari heims-
styrjaldar og eftirköst hennar. Per-
sónur leiksins eru aðeins tvær,
Gittel Mosca, ung dansmær frá
Bronx-hverfi og Jerry Ryan frá
Nebraska. Bæði eru Jrau vonsvik-
in, bitur og einmana. Þau lrafa
kynnst í samkvæmi og laðast hvort
að öðru í leit sinni að trausti og
samúð, en það er eins og tortryggn-
in og biturleikinn í sál þeirra bægi
frá Jreim lífshamingjunni í hvert
sinn er þau nálgast hana. Og því
hljóta leiðir Jjeirra að skilja.
Það er vissulega mikið vandaverk
að semja langt leikrit með aðeins
tveimur persónum og halda Jró
óskiftri athygli áhorfandans frá
upphafi til leiksloka. En Jnetta hef-
ur höfundinum tekist með ágætum-
í leiknum er hvergi ládeyða og Jjó
að hann sé í eðli sínu harmleikur
er hann haganlega slunginn góðri
kímni. — Vitanlega varðar miklu