Eimreiðin - 01.01.1972, Page 6

EIMREIÐIN
Baráttan stendur um að opna þjóðfélagið, að gera hlut hverrar mann-
eskju meiri, í flóknu samfélagi velferðarríkisins.
Með slíkt markmið að leiðarljósi hefur Eimreiðin göngu sína á ný.
Blaðinu er ætlað að koma út þrisvar á ári, en þetta fyrsta hefti er látið
standa fyrir árganginn 1972 til þess að rjúfa ekki áratuga óslitna útgáfu
blaðsins.
íslenzkur listaháskóli
Drifkraftur hvers menningarþjóðfélags eru listir og vísindi. Það er því
skammt á milli afreka í listum og vísindum. Þess sem fer í askana og þess
sem lyftir andanum á flug.
Vísindin sækja styrk sinn til Háskóla íslands, þar á sér stað þróun og
endurnýjun. Hverjum dettur í hug að leggja niður Háskóla íslands?
fslenzkri listsköpun hefur ekki verið gert eins hátt undir höfði. fslenzkir
listamenn hafa lengst af verið settir á gaddinn, án skjóls og aðhlynningar.
íslendingar geta því verið þakklátir fyrir, hve snillingar þeirra hafa verið
lífseigir. Hvar væri þjóðin í dag, ef engan Halldór Laxness eða Tómas
væri að finna á söfnum eða í bókabúðum. Hvergi væri mynd eftir Kjarval
eða Ásgrím á listsýningum eða í heimahúsum?
Nú segir einhver vafalaust: „En við eigum þó sinfóníuhljómsveit og þjóð-
leikhús“. Rétt er það, en hvorki sinfónía né þjóðleikhús eru málsvarar
listarinnar, né veita það skjól eða þekkingu, sem ungur leitandi listamað-
ur þarfnast.
Hvernig er þá hægt að efla til muna þróun íslenzkrar listsköpunar? Eitt
er víst, að við gerum það ekki með árlegri úthlutun listamannalauna, þar
sem óvíst er hverju sinni, hver verður settur á eða hverjum slátrað, held-
ur með því að skapa jarðveg, þar sem listafólk getur stigið sín fyrstu
skref, án þess að verða að heyja ójafna baráttu við máttarvöldin strax á
fyrsta degi. Þennan jarðveg sköpum við með stofnun íslenzks listaháskóla.
íslenzkur listaháskóli má ekki verða sálarlaus ríkisstofnun, heldur á
hann að verða samfélag listunnenda og mótast með samvinnu velunnara
hinna einstöku listgreina og listamannanna sjálfra.
Samstarf, sem auðgað gæti menningu íslendinga, orðið málsvari lista-
mannanna og fært listina nær fjöldanum. Við höfum dæmi um slíkt sam-
starf innan einstakra listgreina, svo sem tónlistar. Hver segir, að ekki sé
hægt með samstilltu átaki að stofna til slíkrar samvinnu um hugmyndir
um skóla í leiklist, sönglist, kvikmyndagerðarlist, ballett og ritlist?
Samstarf á milli listgreina ætti að styrkja þær, þó hver grein starfaði
sem sjálfstæð heild innan skólans.
Hugmyndin um frjálsan listaháskóla, með samvinnu hinna ýmsu list-
greina, ætti því að vera áhugavert umhugsunarefni.
Magnús Gunnarsson.