Eimreiðin - 01.01.1972, Side 55

EIMREIÐIN
HELGI
SKÚLI
KJARTANSSON
Um
uppbótarþingsæti
Undanfarin ár hefur oft verið rætt um kjördæmaskipan á ls-
landi og hugsanlegar breytingar á henni, ekki sízt vegna endur-
skoðunar stjórnarskrárinnar sem nú stendur yfir, að minnsta
kosti að nafninu til. Þessi grein á að vera innlegg í umræðuna
um kjördæmamál; boðskapur hennar er þó engin allsherjar-
tillaga um skipan kjördæma heldur eitt lítið tæknilegt atriði,
nefnilega það að uppbótarþingsætum megi skipta niður á kjör-
dæmi fyrirfram eins og hverjum öðrum þingsætum.
U ppbótarþingsæti
Uppbótarþingsætum er skipt á milli þingflokka með einföld-
um hlutfallareikningi. En svo vandast málið þegar að því kem-
ur að velja uppbótarþingmennina úr hópi fallinna frambjóð-
enda hvers flokks. Grundvallaraðferðin er su að föllnum fram-
bjóðendum er reiknuð einlivers konar verðleikatala og þeir
sendir á þing sem bæsta hafa töluna. I okkar kosningakerfi er
þetta útfært á allflókinn hátt. Hver frambjóðandi fær 2 verð-
leikatölur, atkvæðaf jölda sinti og hlutfáll sitt af gildum atkvæð-
um í kjördæminu. Uppbótarþingmenn hvers flokks eru svo
valdir eftir þessum verðleikatölum á víxl, sá fyrsti eftir at-
kvæðafjölda, næsti eftir atkvæðahlutfalli og svo framvegis. En
um leið og frambjóðandi fær uppbótarþingsæti, eru flokks-
bræður hans úr sama kjördæmi strikaðir út af listanum svo að
flokkurinn fái ekki nema einn uppbótarþingmann úr hverju
kjördæmi.