Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1972, Side 56

Eimreiðin - 01.01.1972, Side 56
EIAAREIÐIN Með þessari aðferð er endanlegur þingmannafjöldi hvers kjördæmis að nokkru tilviljun háður. Nú þykir það nokkur akkur fyrir kjördæmi að fá sem flesta þingmenn kjörna, jafn- vel þótt uppbótarmenn séu. Þeir eru liklegir til að fylgja fram hagsmunamálum landshlutans, og stór hópur þingmanna verð- ur að líkindum duglegri en lítill að ganga erinda kjördæmis- búa á þingi og utan. Fyrir kosningar hafa heyrzt hugleiðingar um það hvernig hyggilegast sé að kjósa til að tryggja kjördæmi sinu sem flesta uppbótarþingmenn, og að minnsta kosi einn flokkur liefur gert þetta að uppistöðu áróðurs síns í heilu kjör- dæmi. Sé það svona mikið atriði hvernig uppbótarþingsæti skiptast milli kjördæma, er ástæða til að ákveða það fyrirfram svo að hver fái sinn sanngjarna skerf og manna sé ekki freistað til að kjósa flokk sem þeir telja vondan. 1 framkvæmdinni er þelta auðvelt og þarf ekki að verða neitt flóknara en nú er. Föllnum frambjóðendum allra flokka væri raðað á einn lista eftir ein- liverri verðleikatölu. (Ástæðulaust væri að nota tvær tölur eins og nú, því að sá háttur mun upp tekinn til að liafa óbein áhrif á skiptingu uppbótarþingsæta milli kjördæma.) Sá efsti á list- anum yrði svo fyrsti landskjörinn þingmaður og svo framvegis, þó með þremur takmörkunum: 1) Fyrir Iivern uppbótarþing- mann séu strikaðir út flokksbræður hans úr sama kjördæmi eins og nú er. 2) Þegar kjördæmi hefur fengið sinn tilskilda þingmannafjölda, verði aðrir frambjóðendur þar strikaðir út. 3) Þegar þingflokkur hefur fengið sinn útreiknaða fjölda upp- bótarþingmanna, verði aðrir framl)jóðendur lians strikaðir út. Uppbótarþingsæti í stórum kjördæmum Síðan 1959 hefur íslandi verið skipt í fá, stór kjördæmi. Ekki var reynt að hafa kjördæmin jafnfjölmenn heldur hefð og að- stæður látnar ráða kjördæmamörkum. En hvernig á að skipta kjördæmakjörnn þingmönnunum á milli slíkra kjördæma? Það virðist liggja beinast við að ákveða aðeins fjölda kjördæmakjör- inna þingmanna i lögum eða stjórnarskrá en láta skipta við f jölda kjósenda hverju sinni. Þessi leið hefur þó ekki verið farin held- ur er þingmannafjöldi hvers kjördæmis bundinn í stjórnar- skránni, augljóslega í þeim tilgangi að tryggja strjálbýlli kjör- dæmunum fleiri þingmenn en svarar til fjölda kjósenda. Hug- myndin getur ekki verið sú að kjósendur í strjálbýlinu eigi að ráða meiru en aðrir um valdahlutföll flokka; þá væru ekki höfð uppbótarþingsæti; heldur eru þessir landshlutar taldir 56

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.