Uppeldi og menntun - 01.01.2004, Blaðsíða 106

VILJI O G VÆNTINGAR
í leikskóla Yusufs hefur starfsfólk nokkrar áhyggjur af því fjölbreytta tungu-
málaumhverfi sem hann lifir í og telja það flókinn veruleika fyrir svo ungt barn. For-
eldrar Yusufs virðast ekki hafa sömu áhyggjur. Þau tala sitthvort móðurmálið við
hann og kenna honum markvisst sín móðurmál. Yusuf er virkur og kraftmikill strák-
ur, sem er vel vakandi fyrir umhverfi sínu. Að öllum líkindum mun hann læra þriðja
tungumálið, samskiptamál foreldra sinna, að ákveðnu marki líka og staðfestir móðir
hans að hann hafi þegar töluverðan skilning á því. Börn læra ekki eingöngu það sem
kennarar eða foreldrar ætla þeim, heldur læra þau einnig af allri sinni reynslu, sam-
skiptum og þátttöku (Siraj-Blatchford og Clarke, 2000; Tabors, 1997).
Móðir Leru hefur mikla trú á leikskólastarfinu og telur það gott. Hún er hlynnt
sjálfstæði Leru sem, að sögn leikskólastjóra, er mjög ákveðin og sterk. Móðirin er full
aðdáunar þegar hún talar um hve vel Leru hefur gengið að aðlagast leikskólastarf-
inu. Hugmyndir hennar um uppeldi virðast falla vel saman við leikskólastarfið, hún
setur Leru skorður á heimilinu, en hefur mikinn áhuga á að Lera fái það besta sem
býðst varðandi skóla. Móðir Leru gerir lítið úr menningarmun og er fús til að laga sig
að því sem íslenskt samfélag hefur að bjóða. Hún hefur sætt mismunun í heimalandi
sínu, hefur miklar væntingar til áframhaldandi lífs og starfs á Islandi og beygir sig
fús undir þau lög og skyldur sem hún þarf að uppfylla til að verða fullgildur þegn.
Hún nefnir sérstaklega ánægju sína með leikskólastarfið, þar sem urtnið er sýnilega
gegn mismunun. Móðirin leggur þó ríka áherslu á uppruna þeirra mæðgna og að
Lera viðhaldi móðurmálinu.
Brooker (2002) reynir að nokkru leyti að tengja viðhorf og reynslu foreldra upp-
runamenningu. Hins vegar ber að hafa í huga að mikilvægt er að skoða reynslu og
viðhorf einstaklinga, sem eru virkir þátttakendur í mótun menningar (Jackson og
Nesbitt, 1993) og kanna orðræðu um menningu og trúarbrögð eins og hún birtist
meðal einstaklinganna í daglegu lífi samkvæmt Baumann (Jackson, 2004).
Af viðtölum við foreldra í ofangreindri rannsókn að dæma hefur ekki verið um
stórvægilega árekstra að ræða í samspili heimamenningar og skólamenningar.
Árekstrar sem orðið hafa stafa hugsanlega af eftirfarandi þáttum: Annars vegar skorti
á þekkingu eða skilningi meðal kennara á lífsviðhorfum og aðstæðum foreldra, hins
vegar skorti foreldra skilning á kröfum og viðmiðum skólanna. Líklegt er að með
auknum samræðum heimila og skóla sé hægt að yfirvinna þær hindranir sem komið
hafa fram. Mikilvægt er að leggja áherslu á traust foreldrasamstarf og hafa í huga að
börn sem öðlast ekki öryggi og sjálfstraust á fyrsta skólastiginu flytja með sér óöryggi
yfir á næstu skólastig (Hanna Ragnarsdóttir, 2002).
Hverjar eru væntingar foreidra eða forráðamanna grunnskólabarnanna Wen wen
og Sohni til skólakerfisins og hvert er viðhorf þeirra til náms? Hvernig koma skólarn-
ir til móts við þarfir barnanna og hvernig er mat foreldranna á stöðu barna sinna?
Foreldrarnir eða forráðamennirnar eru ánægðir með skólastarfið og foreldrar Sohni
tala sérstaklega um vönduð vinnubrögð og ánægju barnanna með kennsluna. For-
eldrarnir nefna þó einangrun barnanna - þau hafi lítil sem engin samskipti við
íslensk börn - og taka kennararnir undir þetta. Þó hefur Wen wen góðan félags-
þroska, er glaðlynd og jákvæð. Forráðamenn hennar telja að minnka mætti aðgrein-
104