Ægir - 01.08.1949, Blaðsíða 12

146
Æ G I R
Tafla V. Lifrarafli og lýsisframleiðsla 1948—1946.
Lifur, litrar
1948 1947 1946 1948 ^
1 Sunnlendingafjórðungur 14 348 200 12 504 381 10 946 752 6 480 254
2 Vestfirðingafjórðungur 1 591 419 1 431 648 1 164 836 673 295
3 Norðlendingafjórðungur 1 502 060 494 547 356 772 587 991
4 Austfirðingafjórðungur 1 383 744 605 622 362 439 524 4L4
Samtals 18 825 423 15 036 198 12 820 799 8 265 954
veiðinnar á þeim tíma, eða á tímabilinu
febrúar til maí og svo aftur allmikið seinni
hluta ársins, uin haustið.
Flatfisksveiðin er mjög bundin einu
veiðarfæri, þ. e. dragnótinni, og þar sem
þær veiðar eru aðallega stundaðar á sumr-
in og þá mest eftir að landhelgin er opnuð
fyrir dragnótaveiðum 1. júní ár hvert, er
flatfiskveiðin jafnaðarlega mest um vorið
og á sumrin, en fer minnkandi eftir því
sem líður á árið.
Allverulegar breytingar hafa orðið und-
anfarin 3 ár, eða frá því styrjöldinni lauk,
á hagnýtingu fiskaflans á þorskveiðunum
eins og sjá má i töflu IV. Einkum hafa
breytingarnar orðið innbyrðis á milli þess,
sem flutt hefur verið út isvarið og þess
hluta af fiskaflanum, sem farið hefur til
söltunar.
Á árinu 1948 fóru nærri 59% af aflan-
um í is og hefur ekki verið jafnmikið sið-
an árið 1945. Var það að langmestu leyti
afli togaranna, eða 55,4%, en aðeins injög
lítið var flutt út af bátafiski ísvarið. Hefur
svo verið eftir að slyrjöldinni lauk, en á
styrjaldartímanum var verulegur hluti
bátafisksins fluttur út isvarinn, þar sem
tæplega var um það að ræða að fiskur væri
saltaður. Næst í röðinni kemur frysti fisk-
urinn, en til frystingar fóru 29,5% af afl-
anum. Magn það, sem farið hefur til fryst-
ingar undanfarin 2—3 ár hefur verið svip-
að, þó heldur farið vaxandi, en hins vegar
hefur hlutafallslega minna verið fryst af
fiski eftir því sem aflinn liefur aukizt
þannig að á árinu 1947 var það rúmlega
33% og á árinu 1946 rúml. 37%, svo að
hlutfallstalan hefur lækkað um því sem
næst 8% á 3 árum. Söltun á fiski varð mun
minni á þessu ári en verið hafði árið áður
og jafnvel minni en verið hafði árið 1946,
enda fór nú, eins og áður var á minnzt,
mikill meiri hluti fisksins í is, þar sem
togararnir stunduðu ekki saltfiskveiðar á
árinu. 10,9% af aflanum var saltað, en
31% árið áður og 16,1% árið 1946.
Önnur hagnýting á aflanum á þorsk-
veiðunum hefur enga raunverulega þýð-
ingu í þessu sambandi.
Getið verður sérstaklega um síldina í
kaflanum um síldveiðarnar.
í töflu V. er yfiriit yfir lifrarafla og
lýsisframleiðslu á árunum 1946-—1948.
Aukning á lifraraflanum hefur orðið all-
veruleg á árinu eða um 25%, og nam hann
alls 18 825 000 lítrum. Stafar aukningin að
sjálfsögðu að langmestu leyti frá togurun-
um, enda jókst afli þeirra injög á
árinu vegna þess hversu þeim fjölgaði
mjög.
Langsamlega mestur hluti lifrarinnar
kom eins og að venju frá Sunnlendinga-
fjórðungi, enda er þar mest útgerð á vetr-
arvertíð þegar fiskurinn er lifrarmestur og
svo einkum það, að þaðan eru flestir tog-
ararnir gerðir út. Um 76% af lifrinni var í
Sunnlendingafjórðungi og er það að vísu
nokkru minni hluti en verið hafði árið
áður, en þá var það meira en 83%, en
breytingin stafar af því, að togurunum hef-
ur nú fjölgað meira í öðrum fjórðungum,
en þeir leggja eins og áður segir til lang-