Ægir - 01.02.1980, Blaðsíða 13

>,Af þessu sem nú hefur verið sagt,“ segir ritstjóri
j. utuls’sem þá er Hannibal Valdimarsson, „virðist
u Ijóst að ekki dugar að byggja einvörðungu á
rækjustofninum inni á fjörðum, heldur verður að
yggja á honum sem varasjóði og beina veiðunum
°örum þræði til hafs.“
A því átti nú eftir að verða bið. Það leið þriðjung-
Ur aldar þar til farið var að gera tilraunir með út-
a sveiðþ en það var 1969. Það varð einnig 30 ára
1 a því að innfjarðarveiðar hæfust á öðrum stöð-
UrT1 (svæðum) en við ísafjarðardjúp og á Arnarfirði.
3 ,er athyglisvert hve seint menn virðast taka við
er 1 þessum efnum, en hinsvegar eftir að menn
°mast á sporið, fór það úr ökla í eyra, þar sem á
niórgum svæðum þyrptust alltof margir til þessara
ej a og er þá einkanlega átt við takmörkuð og
j-.1 ve'ðisvæði, sem ekki þola nemaákveðinn báta-
0 da að veiðum hverju sinni. Það er ekki vegna
eCss að rækjunni sé hætt við útrýmingu. heldur
n 'um vegna þess að hún flýr mjög undan veiðum
t-°8 Þurfa þá að líða 3-4 dagar og jafnvel meira,
Pess að hún jafni sig og komi á sama svæði á ný.
^ar af leiðir, að fari fjöldi veiðibáta fram úr hófi
tj|Vl ^°mandi svæði, þannig að ekki náist friður
, . s^rPtis á hinum ýmsu veiðiblettum svæðisins,
rýrnar gildi veiðanna verulega og heildarafla-
gn verður minna sem á land berst, en ef færri
atar nytu veiðanna.
.lns °8 framan getur mun það hafa verið Sveinn
bra TSS°n' Sem yfirleitt &ekk unclir nafninu Sveinn
ari’ sem fyrstur manna reyndi rækjuveiðar
Verið'^ iancl' ^eð honum til leiðsagnar mun hafa
Sug n°rskur maður. Þá rækju sem þeir veiddu
u peir um borð í bátnum og t.d. seldu þeir soðna
rækju
Um borð í millilandaskipin Dronning Alex-
t^1 rine °g Islandið. Sveinn var að mörgu leyti
endaUr ma^ur’ mjög vel greindur og hugvitsamur,
elns mUn 1)31111 öafa fengist við ýmislegt á æfi sinni
le °8 vlðurnefnið gefur til kynna. Var hann norð-
yn S^'rar ættar en hafði dvalið um nokkra hríð á
0 arum í Vestmannaeyjum, en fluttist svo vestur
Up * en8dist á ísafirði. Þó að Sveinn yrði að gefast
veið 3 rækj.uveiðum tim sinn, tók hann aftur til við þær
Kar.ar. eftir að Norðmaðurinn Simon Olsen frá
rudd' °^’ S6m Cr a suðvesturströnd Noregs, kom og
y 1 hrautina að rækjuveiðum fslendinga.
hannfU ^irnonar hér á landi hagaði þannig til að
a ’ asamt G.O. Syre, var skipverji á norsku skipi,
árið iq nafni’sem fórst norðanvert við Akranes
þag . ^ °g bjargaðist áhöfnin naumlega í land.
eir>a sem Símoni Olsen tókst að ná með sér i
Simon Olsen, brauiryðjandi
rækjuveiða á íslandi.
land var biblía sem móðir hans hafði gefið honum.
Þau urðu svo afdrif þeirra félaga, Símonar og Syre
að þeir ílengdust báðir og voru hér meðan þeir
lifðu. Syre fór fljótlega til ísafjarðar og sótti fjöl-
skyldu sína til Noregs, en Símon var um tveggja ára
skeið vélstjóri á fiskibát frá Keflavík. Síðan kom
hann einnig til ísafjarðar. I Kópervík á Karmöy,
heimabyggð Símonar, höfðu rækjuveiðar verið
stundaðar um langt skeið, t.d. voru um 20 bátar
við þessar veiðar frá þessu litla þorpi. Hugur Sím-
onar beindist því fljótlega að því hvort ekki væru
hér möguleikar á rækjuveiðum.
Árið 1932 settu Símon og Syre upp myndarlega
lifrarbræðslu á þeirra tíma mælikvarða, var hún
staðsett miðsvæðis í Firðinum, þar sem heitir á
Grænagarði. Þaðvarsvo tveimur árum síðar, 1935,
að þeir félagar leigðu lítinn bát af Sveini Guðmunds-
syni frá Góustöðum, er Bolvíkingur nefndist, til
þess að reyna rækjuveiði. Voru menn almennt
undrandi á Norðmönnunum að þeir skyldu vera
að fara út í svona fokk eins og þeir nefndu það.
Símon Olsen kvæntist ísfirskri stúlku Magnesínu
Richter árið 1931. Segist henni svo frá að þeir muni
fyrst hafa reynt í Jökulfjörðum norður og hafi þeir
verið tvo til þrjá daga í þeim túr. Hún segir að sér
sé það vel minnisstætt þegar hún gekk til sjávar að
taka á móti Símoni, að hann hafi þá komið gang-
andi á móti sér með smáblikkkassa undan kexi
undir hendi sér og segi við hana þegar þau mættust:
„Her har du hela fangsta.“ í kassanum var rækju-
afiinn úr veiðiferðinni.
Ekki láta þeir félagar við svo búið standa, en
fara annan túr og þá er reynt inni í Djúpi. í þeim
túr fengu þeir góðan afla. Þegar þeir komu að landi
með þennan góða feng, varð Símoni að orði við
konu sína: „Ja, nu har jeg funnet gullkista.“ Ef
til vill hefur hann ekki grunað þá, að þarna hefði
hann fundið einhver auðugustu rækjumið í heimi.
ÆGIR — 69