Ægir - 01.02.1980, Blaðsíða 19

'lói. Skyndilega var þetta orðið í járnum, og er
svo að heita má enn í dag. Rækjan sem ávallt var
uxusvara var allt í einu orðin almenn neysluvara.
Sjómenn hafa gjarnan litið það hornauga hve
jriargir aðilar eru að fást við sölu rækjuafurða úr
andi, en þeir munu að staðaldri eigi færri en 10,
asamt fleiri smærri spákaupmönnum. Hafa sjó-
Ujenn haldið því fram að slíkur fjöldi söluaðila
s apaði undirboð erlendis til tjóns fyrir markaðs-
!erðið- Hvort sem þetta er rétt eða ekki þá eru út-
utningsaðilar rækju margfalt fleiri en þeir sem
y* sölu annarra fiskafurða fást, enda þótt þessi
ut utningsvara sé ekki nema lítið brot af sölu sjáv-
urafurða.
'eiðarfærið
P>rstu rækjutrollin eða rækjunæturnareins og þær
á°ru °ltast nefndar, voru mjög litlar ca. 6 metrar
64^^^ Cr ^ P°kinn meðtalinn. Höfuðlína var
, et; en fótreipið 3 fetum lengra. Kílarnir voru
°rnir niður úr 200 möskvum, sem enduðu í 60
^Pptökum neðri kíll en 40 upptökum sá efri. Síðan
s 3 u vængirnir jafnlangt kílum og aftan við kom
J*® 50 möskva (síður) poki. Ekkert op var haft á
t ° anum til losunar, heldur var rækjan háfuð úr
troli*nU með ^andháf. Það var ekki fyrr en stóru
'n komu til sögunnar að farið var að losa úr
0 anum á venjulegan hátt, þar sem kolllínu-
Ur^S varnir eru opnaðir með losun kolllínu. í þess-
þautr°^um var naumast hægt að tala um skver,
„ V-°rU svo 8runn °8 þröng- Á fótreipinu var
um a° ^z” °8 a ÞV1 nokkrar smásteinsvölur
^ 00 grömm stykkið. Það var auðvelt að halda
S( 6ssum trollum undir annarri hendi. Möskva-
r >n í öllu netinu var 30 mm. Til samanburðar
1 Pok Sem Stenður um mm 1 vængium og 40 mm
l^On*6553 hleðla gátu menn fengið allt upp í
mj ^8 ’ ðall a skömmum tíma. Vitað er um 10
agln',höl með slíkum árangri. Mikið atriði var eigi
e Slður að veiðarfærið hagaði sér rétt í sjónum,
við ^ V°rU menn nákvæmir í uppsetningu þess og
gerðum. Þyngdarhlutföllin voru talin svo ná-
hy*01 að menn veltu einni steinvölu í hendi sér,
^ °rt óhætt væri að láta hana á trollið eða ekki.
tr mn8ast var að rækjuskipstjórarnir settu upp
við 'n Sm sjalflr. Símon Olsen þótti mjög laginn
fýrj uPPsetningu rækjunóta, og gerði mörg troll
v ‘r. aðra skipstjóra, sem þóttu bera af öðrum um
til ð ^6t‘^ var ur óómullargarni sem gat átt það
a hlaupa eða togna ef það lenti í festu sem það
hafði mikla eiginleika til, sökum þess hvað það lá
þungt í botninum og sleikti hverja nibbu. Þessi
veiðarfæri var nánast útilokað að draga nema á
góðum botni, enda lágu rækjuskipstjórarnir á
vírunum og hlífðu oftast ef eitthvað fór að skrölta
í hlerunum, að öðrum kosti mátti búast við að fá
rifið.
Þessar gerðir rækjutrolla voru í notkun í 30 ár.
Það var ekki fyrr en 1965 að nylonefnin fóru að
koma í þau og síðar polyethylen eins og eingöngu
er nú notað.
Toghlerarnir, sem voru nær eingöngu smíðaðir
á vélaverkstæði Helga Þorbergssonar, voru tré-
hlerar með járnskó neðan á, um 45-50 kg að þyngd
hver hleri, 2/i x 3'A fet að lengd. Togvírar voru
1“ að gildleika. Dráttarspilið var ein tromla sem
báðir vírar voru undnir uppá. Vírarnir lágu frá
spilinu, sem var fram við formastur, yfir stýris-
húsið og í gálga aftast á bátnum, sem var 6“ rör
með rúllu á endanum.
Árið 1966 setti Baldur Sigurbaldursson upp
rækjutroll ásamt Sigurði Oddssyni, sem átti eftir
að valda mikilli byltingu í gerð veiðarfæra og aukn-
ingu á afla við Djúp. Með tilkomu þessa trolls
opnuðust nýjar veiðislóðir, sem var Állinn í fsa-
fjarðardjúpi, en hann er þar víðáttumesta fiski-
slóðin. Hafði hann til þessa ekkert verið nytjaður.
Litlu trollin höfðu ekki eiginleika til að veiða á
dýpra vatni en 45 föðmum, en í Álnum er dýpi frá
60-80 faðmar. Þetta troll var með 100 feta höfuð-
línu, skver var um 10-12 fet, allt var trollið djúpt
og á því alllangur belgur. Þyngslin voru margföld á
við það sem áður var. Toghlerar stækkaðir í 3Vi x 5
fet að lengd, þyngd 100 kg hver hleri. Víragildleiki
aukinn í 1 /2“. Togkraftur spilsins efldur. Þegar
Baldur hóf veiðar á skipi sínu, Þórveigu, sem var
24 tonna bátur, með þessi veiðarfæri, kom brátt
mjög góður árangur í ljós. Fiskaði hann oft það
aflamagn á einum degi, sem aðrir voru 3-4 daga að
ná.
Við þetta kom veruleg hreyfing á menn og var
nú farið að stækka við sig og breyta öllum útbúnaði
sem jók afla til muna. 1969 létu Ægir Ólafsson og
Ólafur Össurarson eigendur Gullfaxa, 18 tonna
báts, hanna fyrir sig troll í Netagerð Vestfjarða,
sem var frambyggt eins og það er kallað. Kom þá
yfirnetið um 12 fetum framyfir fótreipismiðju, en
fótreipið var um 120 fet, höfuðlína 90 fet. Þessar
nætur þóttu taka öðrum fram. Trollin sem nú eru
framleidd í Netagerð Vestfjarða eru stærri. Yfir-
netið kemur um 20 fet framyfir fótreipismiðju.
ÆGIR — 75