Ægir - 01.02.1980, Blaðsíða 35

einkum að valda mismunandi
^exti- f fyrsta lagi minna fæðu-
ramboð þegar stofninn er stór
P-e- þá er fleiri munna að fæða.
Slíkt getur dregið úr vexti alls
stofnsins. í öðru lagi minna fæðu-
rarnboð burtséð frá stofnstærð,
en getur eftir atvikum dregið
Ur vexti alls stofnsins eða ein-
stakra árganga hans, þar sem hin-
lr ýmsu aldursflokkar kunna að
'era háðir vissri tegund fæðu.
Til þess að skoða hver áhrif
Srisjun stofnsins hefur á vöxtinn
v°ru reiknuð út þriggja vetra
C°
8
meðaltöl heildarafla úr Arnar-
firði og þau síðan sett út í línurit á
móti hkl. fjórða veturinn (eftir
hina þrjá), sjá 4. mynd. Hugsunin
bak við slíka uppsetningu er, að
meðalafli þriggja vetra hafi áhrif
á helmingskynþroskalengd (hkl.)
veturinn eftir og samsvari því
áhrifum grisjunnar á vöxt og/eða
kynþroska. Um töluvert sam-
hengi virðist vera að ræða sé litið
svo á að hkl. gefi vísbendingu um
vöxt árgangs sem er 5 ára gamall
á þessum 4ða vetri. Sé um mikla
fæðusamkeppni að ræða innan
árgangsins og/eða árgangs einu
ári eldri eða yngri ætti hún að
valda minnkandi hkl. þ.e. kross-
arnir í 4. mynd ættu að liggja sem
mest til vinstri. Þetta er reyndar
tilfellið hjá sterku árgöngunum
frá 1960 og 1961 og einnig á þetta
við um árganginn frá 1959, sjá
krossana og punktinn merkta 65,
66 og 67. 1962-árgangurinn virð-
ist hins vegar vaxa mun betur, sjá
punkt 68. Sterku árgangarnir frá
1969 og 1970 virðast hafa vaxið
með mesta móti, sjá krossana 75
og 76. 75. krossinn liggur þó að-
eins til vinstri, en hvorki 74 né 77
punktarnir sýna nokkur merki
um lélegan vöxt. Stofnstærðin var
aftur á móti orðin meiri þegar
sterku árgangarnir frá 1973 og
1974 voru að vaxa upp, sjá kross-
ana 79 og 80, og þar sjást líka
greinileg merki um aukna sam-
keppni innan árganganna, þar
sem hkl-gildi þessara vetra eru
lægri en vænta mátti. Þess má
einnig geta að 1975-árgangurinn
er með þeim sterkustu er komið
hafa upp í firðinum og hefur
hann sennilega áhrif á hkl. vetur-
inn 1979-80. í stuttu máli virðist
vöxturinn fara eftir magni af
fæðu á hvern einstakling þ.e. eftir
heildarstofnstærð annars vegar
og árgangastærð hins vegar. Erf-
itt er að meta hvort má sín meira.
Eins og áður segir er þetta ekki
einskorðað við rækju. Svipaða
sögu er t.d. að segja um ýsuna í
Barentshafi (Sonia 1969). Hún
telur að aðeins mjög miklar
sveiflur á meðalhita milli ára hafi
áhrif á vöxtinn.
Hrygning, eggjaburður og klak
Hrognin myndast í eggjastokk-
unum í höfuðbol rækjunnar.
Þegar þau eru orðin vel þroskuð
verða þau dökkgræn og er þá sagt
að rækjan sé græn í haus. Við
ÆGIR — 91