Ægir

Árgangur

Ægir - 01.02.1980, Blaðsíða 34

Ægir - 01.02.1980, Blaðsíða 34
hjá 1960- og 1961-árgöngunum ef dæma má eftir hkl. veturinn 1964-65. Frá og með vetrinum 1967-68 óx hkl. og varð rúmlega 5 mm meiri veturna 1972-73 og 1976-77. Samhliða því að árgangar uxu hraðar, hrygndi hærra hlutfalli af 4ra ára rækju en áður. Vöxtur og mismunandi sterkir árgangar Ekki er unnt að aldursgreina rækju á beinan hátt með lestri árhringja eins og mögulegt er á skeljum og fiski. í stað þess er notuð óbein aðferð, svokölluð frávikaaðferð, sem Unnur Skúla- dóttir (1980) hefur aðlagað frá aðferð Sunds (1930). Aðferðin felst í því, að hlutfall stærðar- flokka, svokölluð lengdardreif- ing, er borin saman við meðal- lengdardreifingu nokkurra ára af sama svæði. Koma þá iðulega í ljós frávik hjá nokkrum lengdar- flokkum. Einungis er fylgt eftir jákvæðri frávikskúrfu, sem álitin er merkja árgang sterkari en i meðallagi miðað við aðra ár- ganga, er veiðast á sama svæði á sama tíma. Með því að fylgjast með frávikskúrfunni, er hún færð- ist upp um lengdarflokka með tímanum, er ráðið í vöxt sama árgangs frá ári til árs og um leið aldur. Sömu sterku árgangarnir koma ekki fram á öllum svæðum, sjá 1. mynd. Komi sami árgang- urinn fram sem frávik á tveim eða fleiri svæðum, virðist vöxturinn geta verið mishraður eftir svæð- um. Þannig eru hraðvaxta ár- gangarnir á Arnarfirði um 5 ár að ná 22 mm lengd meðan sömu ár- gangar ná þessari stærð á 4 árum í ísafjarðardjúpi. í innanverðum Húnaflóa virðist vöxturinn aftur á móti líkjast meira vextinum í Arnarfirði. Vöxtur Öxarfjarðar- rækjunnar virðist aftur á móti svipaður vexti rækjunnar í Djúpi. Af grunnslóðastofnum virðist hraðasti vöxturinn eiga sér stað við Eldey. Gögn af djúpslóð eru ekki mikil enn sem komið er, og er hér gerð fyrsta tilraun til ald- ursáætlunar á djúprækju. Það gerir einnig aldursáætlanir ó- áreiðanlegar miðað við rækju á grunnslóð, að miklu minni mis- munur virðist vera á árgangs- stærð hjá djúprækju. Dohrn- bankarækjan virðist vaxa hrað- ast af þekktum rækjustofnum hér við land. Vöxtur er síðan minni á djúpslóð fyrir norðan land og svipaður og hjá innfjarð- arækju. Hins vegarvirðist rækjan á Norðurkanti, við Kolbeinsey og á Sporðagrunni ná hærri aldri og meiri stærð en innfjarðarækjan yfirleitt. Grímseyjarrækjan verð- ur einnig nokkru stærri og eldri en t.d. Öxarfjarðarrækjan enda þótt frávik verði ekki rakin lengra en til 6 ára aldurs. Árgangastærð getur verið mis- munandi en þó aldrei neitt í lík- ingu við það sem gerist hjá mörg- um fiskum. Mestu sveiflur í ár- gangastærð hér við land eru að sjá hjá Arnarfjarðarrækjunni. Árgangarnir frá 1960 og 1961 voru einhverjir þeir sterkustu er komið hafa í Arnarfirði frá því athuganir hófust. Af svipuðum styrkleika er 1975-árgangurinn sem nú er mest áberandi í firðin- um. Athygli vekur hversu hægur vöxturinn er hjá þessum þremur árgöngum (1. mynd). ífyrstu var talið að þetta stafaði af meiri sjávarkulda en ella. Ekki reyndist þetta haldgóð skýring. Hitamæl- ingar á yfirborðshita á Hvallátr- um, sem Þórður á Látrum hefur framkvæmt vikulega allt frá því í september árið 1961 leiddu í ljós, að hiti var ívið í meira lagi árin 1962-66, þegar 1960- og 1961 ár- gangarnir voru að vaxa upp- Hins vegar var hitinn heldurfyrir neðan meðallag árin 1967-71 þegar hraðvaxta árgangarnir frá 1967 og 1969 voru að vaxa. Hita- stig við botn á Arnarfirði er auk þess fremur jafnt milli ára miðað t.d. við ísafjarðardjúp, sjá 2. og 3. mynd. Takið eftir hversu miklu kaldara er við botn í Arnarfirði en í Djúpi á svipuðu dýpi. Þetta stafar af því að Arnarfjörðurinn hefur þröskuld í mynni fjarðar- ins. Hitahámark við botn á 80-95 m dýpi næst auk þess seinna en í ísafjarðardjúpi, eða í miðjum nóvember í stað byrjun septem- ber í Djúpi. Sigurjón Hallgríms- son rækjuskipstjóri á ísafirði hef- ur gert flestar hitamælingar á ár- unum 1969-73 í Djúpi. Aðrar hitamælingar hefur Hafrann- sóknastofnunin gert. Skýringa á þessum mishraða vexti í Arnarfirði virðist að leita í öðru en hitamismun. Að sleppt- um hitamismun kunna tvö atriði 2. mynd. Sjávarhili i Arnarfirði. Meðal- hitaferill drsins (eftir mdnuðum, sjd róm- versku tölurnarj, árin 1969-79 við vftr- borð og botn. Gildi einstöku ára eru merkt sem x-1969, 0=1970 og 1=1971 o.s.frv. Yftrborðshiti er sd sami d öllunt svœðum á myndinni, þ.e. d 55-60 mdýpi1 Jjarðarkjafli, 80-90 m dýpi á móts við Stapadal og 90-95 m dýpi d móts við Hrafnseyri. 90 — ÆGIR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Ægir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ægir
https://timarit.is/publication/584

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.