Tímarit lögfræðinga - 01.04.1956, Page 19

sócnar aðile. oc a þat þa at halldaz her er þeir seilia þat
undir þar.Sócn scal her eigi fyrr upp hefja enn a eno III.
alþingi þaðan fra er vigit spyrsk út hingat nema vegandi
comi fyrr ut.“ Með „lagvom“ er átt við lög Grágásar.
Hér kemur fram grundvallarmunur milli Grænlands og
útlanda. Grágás gerir aðeins ráð fyrir, að hér verði sótt
víg várra landa erlendis, en engin önnur. En kap. 373
segir, að sókn sé til á Islandi fyrir öll víg á Grænlandi,
hverrar þjóðar sem hinn vegni var, ef aðilinn er á Islandi,
hverrar þjóðar sem hann er. Orðin: „ef maðr verðr veg-
inn“ grípa yfir alla menn og öll víg. Þessi orð í hinum
yflrskriftarlausa kapitula eru alveghin sömu ogí fyrirsögn-
inni í registrinu. Á báðum stöðum er um að ræða öll víg og
alla menn undantekningarlaust, enda ekki eðlilegt, að
nokkru vígi sé látið órefsað innanlands, enda vörðuðu
öll víg á Grænlandi við lög á íslandi. Er það strax auðséð
af því, að vegandinn varð óheilagur strax við verknaðinn,
en sú óhelgi gilti strax á Islandi, sbr. „er hverr þeirra
manna sekr her er þar er sekr.“ En óhelgin var sekt. Sek-
ur var ekki aðeins sá, sem búið var að úrskurða sekan, t d.
sekur sex aurum, heldur og sá, sem hægt var að sækja til
sektar (Heuster: Strafrect der Islándersagas, bls. 124—
130). Og víg á Grænlandi varðaði og skóggang, er gilti
hér.
Samkvæmt sóknarreglum um erlendis víg í kap. 370 og
372 í Staðarhólsbók, urðu minnst tveir sannaðarmann-
anna að hafa verið í því veldi, þar sem vígið var vegið eða
í nágrannaveldi. En til þess að sanna víg á Grænlandi,
þurfti enginn sannaðarmannanna að hafa út þar verið,
er vígið var vegið eða síðar. — Ljúgkviður á Alþingi varð-
aði skóggangi. Og það er sennilegt, að fyrir slíkan Ijúg-
kvið hafi mátt lýsa til sóknar á Garðaþingi, og stefna
Alþingisdómi héðan til rofs.
Þótt vígsök eftir veginn Islending væri sótt í dóm er-
lendis af réttum aðila, var þar fyrir óskertur réttur til
saksóknar á Alþingi. En ef réttur aðili sótti vígssök á
81