Tímarit lögfræðinga - 01.08.1983, Blaðsíða 14

mætti farmsamningarétt, þ.e. réttarreglna um samband þess aðila,
sem tekur að sér gegn gjaldi að flytja farm, og viðskiptamanna hans
(farmsamningshafa, vörusendanda, viðtakanda og eiganda farms).
Undir þetta fjalla m.a. reglur um þau skjöl, sem notuð eru í slíkum
viðskiptum. Þessar reglur eru í ýmsum mikilvægum efnum ófrávíkjan-
legar. Skerða hin ófrávíkjanlegu ákvæði rétt farmflytj anda til að
takmarka ábyrgð sína gagnvart farmeiganda og öðrum, sem eiga hags-
muni tengda farmi.
Af sviði íslensks flutningaréttar er nú frá þeim tíðindum að segja,
að hinn 1. júní 1982 tóku gildi lög nr. 24/1982 umi flutningssamninga
og ábyrgð við vöruflutninga á landi. Eru þetta fyrstu íslensku lögin
um landflutninga.
Reglur um samninga um flutning farms á sjó og í lofti hafa hins veg-
ar verið í settum lögum um árabil. Fyrstu íslensku lögin, sem fela í sér
reglur á þessu sviði og skipta máli fyrir flutningarétt eins og hann
er nú á tímum, eru siglingalög nr. 63/1913. Siglingalög nr. 56/1914
leystu þau fljótlega af hólmi. 1 þeim er langur kafli um flutningssamn-
inga. Núgildandi reglur um farmsamninga á sjó eru í V. kafla siglinga-
laga nr. 66/1963 (skammst. sigll.). I fyrstu íslensku loftferðalögunum,
nr. 32/1929, voru ekki sérstakar reglur um flutningssamninga. Þær
komu ekki til sögunnar í settum lögum fyrr en með lögum nr. 41/1949,
sem lögfestu svonefndan Varsjársamning frá 1929 (alþjóðasamning um
samræmingu nokkurra reglna varðandi loftflutninga milli landa). Lög
nr. 41/1949 gilda enn, en þeim var breytt nokkuð með lögum nr. 46/1956,
Hinn 1. júní 1982 gengu í gildi lög nr. 24/1982
um flutningssamninga og ábyrgð við vöruflutn-
inga á landi. Settar lagareglur voru ekki áður
til hér á landi um þetta svið. í grein þeirri, sem
hér birtist, kynnir Arnljótur Björnsson prófess-
or hin nýju lög. Meðal annars er fjallað um
gildissvið þeirra; um heimildir aðila flutnings-
samnings til að víkja í samningi sínum frá regl-
um laganna; um fylgibréf; um ráðstöfunarrétt
sendanda, meðan vara er í umráðum flytjanda
— og um ábyrgð flytjanda.
8