Tímarit lögfræðinga - 01.08.1983, Blaðsíða 31

ákvæði skandinavískra laga um sama efni. Eftir 101. gr. siglingalaga
nr. 66/1963 skulu bætur fyrir skemmdan farm hins vegar ákveðnar
eftir verðgildi óskaddaðrar vöru á ákvörðunarstað. 1 reynd skiptir
munur þessi yfirleitt litlu eða engu máli, bæði vegna þess að í 18. gr.
LSL segir, að flutningskostnaður og annar kostnaður vegna flutnings
á vörunni skuli einnig bættur og vegna þess að flutningar með bifreið-
um hér á landi taka svo stuttan tíma, að almennar verðlagshækkanir
hafa venjulega ekki teljandi áhrif á verð vörunnar frá því að flytjandi
tekur við henni og þar til eðlilegt er að hún komi á ákvörðunarstað.
6.5. Takmörkuð ábyrgð flytjanda
Ábyrgð flytjanda vegna tjóns á farmi eða dráttar á að flytja hann
er takmörkuð samkvæmt 19. gr. LSL. Þar segir, að flytjanda verði
ekki gert að greiða hærri skaðabætur en 150 kr. fyrir hvert kg brúttó
í vörusendingu, nema tjónið megi rekja til ásetnings eða stórfellds gá-
leysis flytjanda eða manna, sem hann ábyrgist. Hámarksfjárhæð þessi
breytist þó í samræmi við breytingar á vísitölu vöru og þjónustu frá
því sem hún var, þegar lögin tóku gildi, 2. málsl. 19. gr. Þegar lögin
öðluðust gildi hinn 1. júní 1982 var vísitala vöru og þjónustu 156 stig.
Hinn 1. febrúar 1983 nam hún 243 stigum. Takmörk ábyrgðar flytj-
anda nema því 234 kr. fyrir hvert kg skemmdrar eða glataðrar vöru
á tímabilinu frá 1. febrúar til 1. maí 1983.
Ákvæði 19. gr. LSL um takmörkun ábyrgðar við ákveðna fjárhæð
eru hliðstæð reglum skandinavísku laganna um takmörkun ábyrgðar
í vöruflutningum með bifreið innanlands. 1 þeim eru þó ekki fyrirmæli
um hækkun vegna verðlagsbreytinga.
Gagnstætt því, sem er í skandinavísku lögunum, kemur það ekki
skýrt fram í LSL, að aðrir aðilar en flytjandi njóti góðs af ákvæðum
um takmarkaða ábyrgð. Telja verður óeðlilegt, að bótaábyrgð starfs-
manna flytjanda og annarra, sem við flutning vinna, sé ótakmörkuð.
Svo er ekki samkvæmt 212. gr. sigll. eða 121. gr. loftfl.
Takmörkun ábyrgðar flytjanda við tiltekna krónutölu er mótvægi
gegn hinni víðtæku ábyrgð sem hvílir á honum eftir 16., sbr. 17. gr.
laganna. Eins og kunnugt er gilda reglur um takmarkaða ábyrgð í
sjórétti og flugrétti og má segja, að þær séu eitt af sérkennum flutn-
ingaréttar. Margvísleg rök liggja til grundvallar reglum flutninga-
réttar um takmörkun ábyrgðar við hámarksfjárhæð, en þau verða
ekki rædd hér.
Lagaákvæðin um takmarkaða ábyrgð flytjanda ættu að leiða til
þess, að eigendur varnings kaupi farmtryggingu í ríkara mæli en nú
25