Tímarit lögfræðinga - 01.08.1983, Blaðsíða 24

eftir að honum er kunnugt um, að hún sé tilbúin til afhendingar. Sam-
kvæmt sömu grein er viðtakanda skylt að greiða flutningsgjald og
aðrar kröfur, sem flytjandi getur krafist greiðslu á samkvæmt fylgi-
bréfi.
I 26. gr. segir, að flytjandi eigi „handveð" í vörunni, þar til flutn-
ingsgjald o.fl. hafi verið greitt. Hér hefði verið réttara að nota orðið
„haldsréttur".6
27. gr. er þess efnis, að ef viðtakandi tekur við vöru, sem hætt er
við skemmdum, án þess að gera fyrirvara, skuli talið, að varan hafi
verið óskemmd og í samræmi við flutningssamninginn, þar til annað
sannast. Ákvæði þetta er fremur óljóst. 1 grg. með lagafrv. segir ekki
annað en það, að með greininni sé ríkari skoðunarskylda lögð á mót-
takanda þeirrar vöru, sem hætt' er við skemmdum. Eftir orðanna
hljóðan felur lagagreinin í sér reglu um sönnunarbyrði, en spyrja má,
hvort ákvæðið breyti í raun réttarstöðu þeirri, sem viðtakandi myndi
ella hafa haft. Viðtakandi myndi hvort eð er þurfa að sanna, að varan
hafi verið skemmd, er hann tók við henni úr hendi flytjanda.
1 28. gr. er mælt fyrir um skyldu viðtakanda til að tilkynna flytjanda
formlega og án tafar, ef hann hyggst krefjast bóta fyrir skemmdir
eða glötun vöru. Engin ákvæði eru um réttaráhrif þess, að flytjandi
lætur hjá líða að tilkynna flytjanda um kröfu sína. Hefði verið æski-
legt að kveða skýrar á um þetta, svo sem gert er í skandinavísku lög-
unum.
VI. og síðasti kafli laganna er tvær greinar, gildistökuákvæði og
regla í 29. gr. um, að kröfur, sem stofnast á grundvelli LSL fyrnist
á einu ári frá því að móttakandi kvittar fyrir viðtöku vöru eða á einu
ári og tveimur mánuðum frá því að vara var afhent til flutnings, ef
móttakandi hefur ekki veitt viðurkenningu fyrir viðtöku.
6. ÁBYRGÐ FLYTJANDA
Svo sem fyrr greinir er efni III. kafla LSL ábyrgð flytjanda. Ábyrgð
hans samkvæmt III. kafla laganna er tvenns konar. Annars vegar er
ábyrgð hans á meðferð farms, þ.e. ábyrgð vegna skemmda á farmi eða
vegna þess að farmur eyðileggst með öllu eða týnist. (Orðin „tjón á
farmi“ eða „farmtjón" verða notuð um það, er farmur skemmist, eyði-
leggst eða glatast). Ábyrgð þessa mætti nefna umönnunarábyrgð eða
6 Um handveð og haldsrétt sjá Ólafur Jóhannesson. Haldsréttur. Tímarit lögfræðinga
1963,15 o. áfr.
18