Tímarit lögfræðinga - 01.08.1983, Blaðsíða 21

Ekki eru nánari ákvæði í 9. gr. um þessa könnunarskyldu flytjanda
eða fyrirvara í fylgibréfi. Hins vegar eru í 21. gr. laganna ákvæði um
ábyrgð sendanda, ef upplýsingar í fylgibréfi reynast rangar eða ófull-
komnar.
Hérlendis munu fylgibréf með vörum í landflutningum ávallt vera
gefin út í allmörgum eintökum. 1 LSL er ekki (í 2. mgr. 12. gr. er þó
minnst á frumrit fylgibréfs) vikið að því, að fylgibréf sé í fleiri en
einu eintaki, sbr. hins vegar 2. mgr. 8. gr. norsku og 1. mgr. 8. gr.
sænsku laganna um innanlandsflutning.
1 10. gr. LSL er kveðið á um skyldu sendanda til að gefa upplýsingar,
ef hann afhendir hættulegan farm til flutnings, sbr. og 23. gr. LSL.
1 1. mgr. 11. gr. segir, að sendandi hafi umráðarétt yfir vörunni
meðan á flutningi stendur. Hér er átt við ráðstöfunarrétt, en í 2. mgr.
segir, að sendandi geti því óskað eftir stöðvun flutnings, breytingu á
ákvörðunarstað eða móttakanda, enda greiði hann kostnað, sem af
því leiðir. Sendandi á ráðstöfunarrétt þennan skv. LSL, án tillits til
þess hvernig réttarsambandi hans og viðtakanda vöru er farið, t.d.
eftir kaupsamningi. Eftir LSL (og skandinavísku lagaákvæðunum um
innanlandsflutninga) eru réttaráhrif ekki bundin við handhöfn sér-
staks eintaks af fylgibréfi eins og er skv. 108. gr. loftfl., Varsjár-
sáttmálanum frá 1929, sbr. 12. gr. laga nr. 41/1949, CMR-sáttmálanum
frá 1956 og lögum um vöruflutninga milli landa settum í samræmi við
hann (sjá t.d. 15. og 16. gr. dönsku laganna). Eftir 11. gr. LSL hefur
sendandi ráðstöfunarréttinn, „meðan á flutningi stendur“. Flutningi
telst ljúka við afhendingu vöru til viðtakanda, sbr. 4 gr. LSL. Sam-
kvæmt því fellur ráðstöfunarréttur sendanda eigi niður fyrr en að
viðtakandi hefur tekið við vörunni. Eftir skandinavísku lögunum fell-
ur ráðstöfunarrétturinn hins vegar niður, þegar varan er komin á
ákvörðunarstað og viðtakandi krefst afhendingar hennar (2. mgr. 17.
gr. norsku og sænsku laganna, sbr. einnig 2. mgr. 15. gr. dönsku lag-
anna). Við samanburð á ofangreindum reglum og reglum siglingalaga
um tilkall til vöru meðan á flutningi stendur má sjá, að þær eru ger-
ólíkar, en skv. 2. mgr. 137. gr. sigll. er óheimilt að láta farm af hendi
utan ákvörðunarstaðar, nema skilað sé aftur öllum eintökum farm-
skírteinis eða trygging sett fyrir kröfum, sem eigendur þeirra kynnu
að koma fram með á hendur farmflytjanda.
Þégar vara er komin á ákvörðunarstað, getur viðtakandi krafist af-
hendingar hennar, 12. gr. Skilyrði fyrir rétti viðtakanda til vörunnar
eru talin í 12. gr. Viðtakanda er skylt að veita skriflega viðurkenningu
(kvittun) fyrir viðtöku vörunnar, svo og að greiða „þá upphæð, sem
15