Tímarit lögfræðinga - 01.08.1983, Blaðsíða 36

stök lagarök standa til þess. Ekki verður þó fullyrt um skilyrði þess
að ábyrgðarleysisfyrirvari verði metinn ógildur, þegar settum lagaregl-
um er ekki til að dreifa. Sökum þess, að ákvæði LSL um ábyrgð flytj-
anda eru ekki lýst ófrávíkjanleg, er enn óvíst hve langt flytjandi
farms með bifreið megi ganga í þessu efni (6.2.).
I 16. gr. LSL segir, að flytjandi beri ábyrgð á tjóni af völdum „óeðli-
legs dráttar" á að flytja vöru til ákvörðunarstaðar. Eigi er skilgreint
hver dráttur teljist óeðlilegur. Um það fer því eftir almennum regl-
um fjármunaréttar og verður m.a. að líta til þess hvað telja megi
eðlilegan flutningstíma hjá gegnum og varkárum flytjanda (6.3.).
Um ákvörðun fjárhæðar bóta úr hendi flytjanda fyrir vöru, sem
skemmist eða fer forgörðum, fer eftir því, sem segir í 18. gr. LSL.
Miða skal við verð óskaddaðrar vöru á þeim tíma, er hún var afhent
flytjanda, að viðbættu flutningsgjaldi og öðrum kostnaði vegna flutn-
ings hennar (6.4.).
Ábyrgð flytjanda samkvæmt LSL takmarkast af ákveðinni fjárhæð
fyrir hvert kg brúttó í vörusendingu. Þegar lögin voru sett, nam fjár-
hæð þessi kr. 150, en fjárhæðin er háð breytingum á vísitölu. Tak-
mörkunin gildir þó ekki um tjón, er rakið verður til ásetnings eða
stórfellds gáleysis flytjanda eða manna, sem hann ber ábyrgð á. Regl-
ur um að ábyrgð flytjanda takmarkist af nánar tilteknum fjárhæðum
gilda og á öðrum sviðum flutningaréttar. 1 LSL eru ekki fyrirmæli,
sem banna aðilum flutningssamnings að víkja frá reglunum um tak-
mörkun ábyrgðar. Þessu er nokkuð á annan veg farið í flugrétti og
sjórétti (6.5.).
Hafi vörusendandi í fylgibréfi greint hærra verð vöru en getur í
19. gr. laganna og greitt flutningsgjald í samræmi við það, skal hið
tilgreinda verð gilda við ákvörðun bótafjárhæðar, sbr. 20. gr. LSL.
Þessi regla 20. gr. breytir á engan hátt almennum reglum um sönnun
fyrir því hvers virði varningurinn var fyrir tjónsatburðinn (6.6.).
Eigi eru í LSL aðrar reglur um bótaskyldu flytjanda en þær, sem
áður greinir. Ljóst er þó, að flytjandi getur orðið bótaskyldur eftir
almennum reglum kröfuréttar vegna ýmiss konar vanefnda flutnings-
samnings, svo sem vegna þess að hann afhendir vöruna öðrum en rétt-
um viðtakanda eða afhendir hana án þess að krefjast greiðslu á kröf-
um, sem honum kann að vera skylt að innheimta. Réttarreglur um
flutning farms með bifreið leiða hins vegar ekki til sérstakrar ábyrgð-
ar flytjanda vegna lýsingar vöru í flutningsskjali eins og ákvæði sigl-
ingalaga um svokallaða farmskírteinisábyrgð (6.7. og 6.8.).
30