Tímarit lögfræðinga - 01.06.1989, Side 28

úrskurða mann til vistar á vinnuhæli til afplánunar á meðlags-
greiðslum með barni hans.
2. Fyrirvari við ákvæði um að aðgreina unga fanga frá fullorðn-
um föngum.
3. Fyrirvari við ákvæði um að útlendingi, sem stjórnvald hefur
ákveðið að vísa úr landi, skuli heimilt að skjóta slíkri ákvörðun
til æðra stjórnvalds til endurskoðunar.
4. Fyrirvari við ákvæði þess efnis, að enginn skuli þurfa að þola að
mál hans sé rannsakað fyrir dómi eða honum refsað í annað sinn
fyrir misgjörð, sem hann hefur þegai’ verið sakfelldur fyrir eða
sýknaður af með lokadómi.
5. Fyrirvari við ákvæði um að allur stríðsáróður skuli bannaður með
lögum. Þessi fyrirvari var gerður þar sem talið var að ákvæðið
gæti skert tjáningarfrelsi.
Af þessum fyrirvörum íslenskra stjórnvalda má álykta, að þau hafi
talið að íslensk lög uppfylltu að öðru leyti þær kröfur, sem alþjóða-
samningarnir tveir gera til verndar mannréttindum í landinu.
Á þá niðurstöðu verður ekki fallist. Má í þessu sambandi benda á
bréf umboðsmanns Alþingis til forsætisráðherra hinn 29. desember
1988 (Skýrsla umboðsmanns Alþingis fyrir árið 1988, bls. 45—46),
en þar vekur umboðsmaðurinn athygli á því, að í íslensku stjórnar-
skrána vanti almenn ákvæði um veigamikil mannréttindi og nefnir
hann sem dæmi skoðanafrelsi, jafnrétti, bann við afturvirkum refsi-
lögum, vernd fjölskyldulífs og rétt til réttlátrar málsmeðferðar fyrir
dómi. Þá vekur hann athygli á því, að ákvæði íslensku stjórnarskrár-
innar um félagsleg mannréttindi séu of fábrotin. Þá segir hann, að
mörg mannréttindaákvæði íslensku stj órnarinnar séu ófullkomin af
ýmsum ástæðum. Hann segir að ákvæði 63. og 64. gr. um trúfrelsi,
66. gr. um friðhelgi heimilis, 72. gr. um prentfrelsi og 73. gr. um
félagafrelsi hefti ýmist í engu eða að takmörkuðu leyti vald lög-
gjafans. Þá nái ákvæði 72. gr. aðeins til prentfrelsis en eigi til tján-
ingarfrelsis almennt, og 65. gr. fjalli fyrst og fremst um handtöku,
sem sé liður í rannsókn, en frelsi og réttaröryggi almennt njóti þar
ekki verndar. Þá verndi 66. gr. ekki einkalíf manna yfirleitt, heldur
takmarkist við ákveðna þætti þess. Umboðsmaðurinn vísar til þess,
að Island sé aðili að þýðingarmiklum alþjóðasamningum um mannrétt-
indi, og segir síðan orðrétt:
106