Tímarit lögfræðinga - 01.06.1989, Page 51

byggt, að tilvitnað ákvæði ábyrgðarskilmála sé ógilt þar sem ákvæðið
brjóti í bága við 29. gr. laga nr. 56/1978 ... Lagagrein þessi er í V.
kafla laganna, sem fjallar um óréttmæta viðskiptahætti og neytenda-
vernd. I athugasemdum þeim, sem fylgdu lagafrumvarpi þessu, er það
var lagt fram á Alþingi, er m.a. tekið fram varðandi greint ákvæði 29.
gr., að þessari grein sé ætlað það hlutverk að tryggja í lögum lág-
marksrétt, sem svarar til hinna frávíkjanlegu reglna kaupalaganna.
Af athugasemdum þessum verður ráðið, að hér sé einkum átt við
ákvæði 54. gr. laga 39/1922 um ábyrgðartíma vara.“ Síðan er vísað
til framsöguræðu flutningsmanns frumvarpsins á Alþingi, sem síðar
getur nánar um, og að lokum segir í forsendum héraðsdómsins: „Lög-
skýringargögn þessi benda eindregið til þess, að ætlan löggjafans hafi
verið sú, að gildissvið ákvæðis 29. gr. laga 56/1978 yrði mun takmark-
aðra, en greinin sjálf gefur til kynna samkvæmt orðanna hljóðan.
Þegar þetta er virt, en einnig það, að lagaákvæði þetta ber einnig að
skýra þröngt, sem einstaka undantekningu frá meginreglunni um samn-
ingsfrelsi aðila, þá þykir ekki unnt að fallast á þá málsástæðu stefn-
anda, að lagaboð þetta ógildi fyrrnefnd ákvæði ábyrgðarskírteinisins,
sem undanþiggur stefnda greiðsluskyldu vegna flutnings- og ferða-
kostnaðar, sem og stefndi hafði undirgengist. Ber því að hafna aðal-
kröfu stefnanda um endurgreiðslu flutningskostnaðar."
H áfrýjaði nú dómi þessum til Hæstaréttar og krafðist þess, að 1 hf.
yrði dæmt til greiðslu fjárhæðar, sem samsvaraði fyrrnefndum flutn-
ingskostnaði, auk vaxta og málskostnaðar. I hf. krafðist sýknu og máls-
kostnaðar fyrir Hæstarétti. 1 Hæstarétti urðu málalok þau, að krafa
H var tekin til greina að öllu leyti. Var niðurstaðan ágreiningslaus.
I dómi Hæstaréttar eru m.a. birtir allir skilmálar ábyrgðaryfirlýs-
ingar þeirrar, sem deilt var um í málinu og fyrr hafa verið raktir.
Síðan segir þar, orðrétt:
„Af hálfu áfrýjanda er því haldið fram, að skýra beri 29. gr. laga
nr. 56/1978 um verðlag, samkeppnishömlur og óréttmæta viðskipta-
hætti þannig, að óheimilt hafi verið að setja í ábyrgðaryfirlýsinguna
ákvæði um að áfrýjandi ætti að greiða hinn umdeilda flutningskostnað.
Sé ákvæðið ekki skuldbindandi fyrir hann. Þá telur áfrýjandi, að al-
mennar reglur um bætur innan samninga leiði til þess, að hið stefnda
hlutafélag eigi að greiða þennan kostnað. — Af hálfu stefnda er því
haldið fram, að 29. gr. laga nr. 56/1978 hafi ekki áhrif á gildi kaup-
samnings aðila. Fyrir liggi ábyrgðaryfirlýsing, sem sé gild að íslensk-
um rétti og víki til hliðar ákvæðum laga um lausafjárkaup nr. 39/
1922, sbr. 1. gr. laganna. Sé stefnda óskylt að greiða kröfu áfrýjanda
129